Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CzęśćI.Teoretyczneidyskursywneujęciagranic...
społecznych,niejestzależnatylkoiwyłącznieodaktorówspołecznych
poruszającychsięwograniczonychramachprzestrzennychspołeczności
lokalnych.ColeiWolfzauważyli,badającdwiesąsiadującezesobą,aleróż-
nojęzycznewsiewewłoskichAlpach,żeideologienacjonalistyczne(włoska
iaustriacka)mogądostarczyćmieszkańcomdwuspołecznościidei,nabazie
którychbędąonimanifestowaćwzajemnąodrębność(1999:281—283).
Verderyspostrzegłanatomiast,żetopaństwoprzeprowadzaimonitoruje
procesinstytucjonalizacjigranicspołecznychiopartychnanichtożsamości,
tworzącpraktycznezasadywykluczeniaiinkluzjispołecznejwstosunkudo
pewnychkategoriiczłonkówspołeczeństwa(1994:45).
WswoichnowszychpracachBarthzdajesięakceptowaćtęlinięar-
gumentacji,stwierdzając,żepaństwostajesięważnymtrzecimgraczem
wprocesietworzeniagranicspołecznych(patrzBarth1994).Rozwijając
jegomyśl,możnarównieżwskazaćwzrostznaczeniainnychuwarunkowań
tworzeniagranic,takichjakpojawianiesięspołecznościtransnarodowych
tudzieżwieluinnychpodmiotówoperującychglobalnieiwywierających
wpływnawystępującewdanymmiejscugranicespołeczne.
Dystynktywnośćkulturowa,kulturowedysjunkcje
i„społecznachoreografiażyciarazem”
Chciałbymprzedstawićterazzaryswłasnejkoncepcjigranicspołecznych.
JestonamodyfikacjąwyjściowejpropozycjiBartha,idącąwinnymnieco
kierunkuniżdominującewliteraturzekonstruktywistycznerozwinięciajego
teorii.Koncepcjatazrodziłasięwwynikukonfrontacjischematuzawarte-
gowEthnicGroupsandBoundarieszdanymi,jakiegromadziłempodczas
moichetnograficznychbadańterenowychwzachodniejMacedonii(patrz
Lubaś2011).Podpewnymiistotnymiwzględamiprezentowaneprzezemnie
ujęciejestkontynuacjąideiBarthaijegokontynuatorów,takichjakCohen.
Przyjmujęwięcpodstawowezałożenie,żegranicespołecznestanowią
pewienrodzajrelacji,używającterminologiiEliasa,współzależnościspo-
łecznej(Elias2010:170).Niekiedywbadaniachnadgranicamispołecznymi
uznajesię,żestanowiąonewskaźnikniezależnościisamowystarczalności
określonychbytówlubjednostekspołecznych(wspólnot,kultur,społe-
czeństwnarodowych).Traktujesięwtedygranicespołeczneniczymfizycz-
neczyspołecznebarieryredukującedominimumzależnościwystępujące
międzymiejscami(por.Lawrence1996).Ujmowaniegranicspołecznych
jakobarieroddziaływańlubwspółzależnościuważamjednakzamylące.
WielokrotniezauważanofenomenDporowatości”czyteżosobliwejDprze-
