Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Problematykabadańwłasnych
15
2.Próbkidoocenyczynnościgrafomotorycznychpozyskiwanesąnadrodze
przepisywaniatekstówireprodukcjiwzorówliteropodobnych,staledostępnych
badanemuwczasiebadania.
Wporównaniuzbadaniemkaligrafii,opierającymsięnaanalizietekstówzapi-
sywanychprzezbadanegozesłuchu,dyktowanychmu(np.wujęciuE.Skrzetu-
skiej,2005),wpróbacheksperymentalnychwykorzystującychprzepisywanie:
•tempopisanianiejestzwalnianezpowoduzastanawianiasięnadpisownią;
•uczeńmamożliwośćuniknięciaproblemówortograficznych,cowkonsekwencji
pozwalabadającemu,zwiększymprawdopodobieństwemtrafnościdiagnostycznej,
rozpoznawaćbłędyjakograficzneanieortograficzne(wsytuacjipoprawianiaza-
pisu–np.retuszowanie,zamazywanieliter);
•zewzględunazaangażowanieokreślonychfunkcjibadającymoże,zwiększym
prawdopodobieństwemtrafnościdiagnostycznej,powiązaćobserwowanezaburzenia
zichuwarunkowaniamiwsferzekinestetyczno-ruchowej,percepcjiwzrokowejoraz
koordynacjiwzrokowo-ruchowej.
Wtymkontekścienależypodkreślić,żewykorzystaniewzorówliteropodob-
nychdajeszansęocenygrafomotorykinamaterialeniejęzykowym,comakluczo-
weznaczeniewodniesieniudodzieci,którenieopanowałyjeszczeczytania,
uczniówztrudnościamiwczytaniu,zdysleksjąrozwojowąuwarunkowanązabu-
rzeniamirozwojujęzykowego,atakżewieluinnychosób,uktórychwystępują
zaburzeniamowy(wkonsekwencji–wprzypadkupróbprzepisywania,podczas
ocenysprawnościgrafomotorycznych,trzebamiećnauwadzezłożonośćuwarun-
kowańproblemówpojawiającychsięuosóbztrudnościamiwczytaniu).
Wzaprojektowanychpróbachreprodukcjiistotąbadaniapozostajeumiejętność
„przetwarzaniaobrazugraficznegonaobrazruchudynamicznego,czyliujmowania
kształtuwizualnegowprocesiejegopowstawania(pamięćruchowaikoordynacja
wzrokowo-ruchowa)”[Dmochowska,1979,s.24]–odpowiadatozałożeniomprzyj-
mowanymnaetapieocenydojrzałościszkolnej,gdzieogotowościdzieckadona-
ukipisaniastanowim.in.tzw.dojrzałośćmotorycznaoznaczająca„koordynację
ruchówramienia,przedramienia,nadgarstka,dłoniipalcówwprocesieodtwarza-
niaznakówgraficznych(ł)iszybkośćodtwarzania(tempopracy)”[s.24].Zgo-
dnieztestemBender-Koppitz–zaprojektowanymjakonarzędziebadającepoziom
rozwojuintegracjiwzrokowo-ruchowejiuznawanymzanajbardziejdiagnostycz-
nydlaprzedziałuwiekowego5,0–8,0lat–wzadaniuodtwarzaniawzorów(figur
geometrycznych)zaangażowanesątakiefunkcje,jak:widzeniewzoru,rozpozna-
danejosobyajejcharakterem),grafometrię(służącąidentyfikacjipismawkryminalistyce),paleo-
grafię(ukierunkowanąnabadaniepismawprzeszłości)[Polański,1999].Grafemika(in.grafema-
tyka)zaśto„naukaostosunkachmiędzysystememgraficznym(ortograficznym,pismem)danego
językaajegosystememfonologicznym”[s.207]–prekursorembadańgrafemicznychwjęzyko-
znawstwiewspółczesnymbyłJ.BaudouindeCourtenay;wprowadziłontermin„grafem”,który
możebyćrozumianyjakojednostkagraficznadanegopisma(wpiśmiealfabetycznym–litera).
