Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kapitałwnowymcywilizacyjnymparadygmacieekonomii
49
kiem.Takiewięcżyciejestteżnajszczęśliwsze”.SłowaArystotelesaupoważniają
dopostawieniawcharakterzeprawaekonomiikategorii„sprawiedliwośćmate-
rialna”,prawaograniczonegohistoryczniedokapitalizmu,społecznegoprocesu
produkcji,któregospecyfikąjestgenerowanienowejwartościprzezkapitał.
3.Tożsamośćkulturowajakouwarunkowaniekapitału
Tożsamośćjestniezwykletrudnymdozdefiniowaniapojęciemimożna
odnieśćwrażenie,żewymykasięonozwykłymmetodompomiaru.Zpunktu
widzeniaekonomiitożsamośćjestważna,gdyżkonstytuujeideterminujezacho-
waniaipostawyludzi.Podejmująckwestiezwiązaneztożsamością,stajemy
wobecrzeczywistości,którazjednejstronyjestoczywista,azdrugiejskompli-
kowanaizłożonadotegostopnia,żetrudnookreślić,cowniejjestważne,aco
nie,copierwotneipodstawowe,acowtórneidołączone.Towłaśnietożsamość
pozwalagromadzićzasóbwiadomościkoniecznychdozachowaniairozwojuspo-
łeczeństw,wtymtakżerozwojuekonomicznego.Niemożnabowiemzadowalać
sięrozumieniemsposobuużywaniaokreślonychnarzędziczypojęć.Takwięcwe
wszystkim,copoznajemy,szukamytakiegoczynnika,któryuzasadniałbyiczynił
zrozumiałymtowszystko,copoznajemyiczynimywnaszymżyciu.Przytaczając
zaS.Huntingtonem,należypodkreślićkilkaważnychkwestiizwiązanychztożsa-
mością.„Popierwsze,tożsamośćprzysługujezarównojednostkom,jakigrupom.
Jednostkiodnajdująjednakizmieniająswojątożsamośćwgrupach.Jakpokazuje
teoriatożsamościspołecznej,potrzebatożsamościpowodujenawet,żeszukająjej
warbitralnieiprzypadkowotworzonejgrupie.Podrugie,tożsamośćjestwprze-
ważającejmierzekonstruktem.Ludziekształtująswojątożsamośćwwyniku
naciskówizachętlubzwłasnejwoli.Potrzecie,jednostkioraz(wmniejszym
stopniugrupyposiadająwieletożsamości.Mogątobyćtożsamościprzypisane
(askryptywne),terytorialne,ekonomiczne,kulturowe,polityczne,społecznelub
narodowe.Poczwarte,tożsamościsąokreślaneprzeznassamych,leczsąwyni-
kieminterakcjimiędzynamiainnymi.Popiąte,względneznaczenieróżnych
tożsamościdlajednostkilubgrupyzależyodsytuacji”28.
Wartozatempodkreślić,żetożsamośćstanowiswoistyrezerwuarpoznania
zarównojednostki,jakigrupywyrastającyzdoświadczeniatakjednostki,jak
ipokoleń.Wiążesięonaściślezludzkimipostawamiizachowaniami,gwaran-
tującprzetrwanieirozwójisprawdzasięwdziałaniu.Towłaśniezastosowanie
tożsamościmożeuszlachetnićiwzmocnićpoznaniespołeczne,amożeteżosłabić
iznieprawićwzależnościodtegoczyzastosujemywłaściwe,czyteżniewłaściwe
28S.P.Huntington,Kimjesteśmy?Wyzwaniadlaamerykańskiejtożsamościnarodowej,Znak,
Kraków2007,s.33–34.
