Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
33
św.Brygidachciała,abyzaichpośrednictwemwprowadzonychzostałowprzestrzeń
kościoławieletreści,aleprzejętacysterskimiideałamiswoichczasóworazświadoma
ludzkichułomnościzalecała,abykościołybyłyskromne,gdyżłatwiejtrwaćwskupie-
niu,gdynicnierozpraszauwagimodlącejsięosoby,asłowaobjawioneprzezChrystusa
sąjednoznaczne:
MalowanianaścianachKościelnychniechniebędzie,opróczmękimojejiświętychmoichpamiątki.
AlbowiemczęstokroćwchodzącydoKościoła,bardziejsięciesząmalowanemipościanachsztukami,ani-
żelidobrodziejstwyChrystusowymi.
212
Wykluczyławięcwszystkiezdobienia:
Rzeźbażadnasubtelnaalbostrukturaniebędziewedrzwiach,oknachkolumnach,albościanach,ale
wszystkogładkopokorniemocnorobione.
213
JednakzachowaneelementyXVII-wiecznewystrojukościoławLublinieświadczą
otym,żeozdobność,anawetbogactwo,przejawiającesięwdużejilościzłoceń,było
możnawnimspotkać.Nietylkowtymkościelezresztą—skąpeinformacjeźródłowe,
którymidysponujemy,przekonują,żerównieżwinnychśrodowiskachbrygidiańskich,
np.wkościelewSamborze,wnętrzawypełnionebyłyDołtarzamiobarwnychstruktu-
rach,zobrazamizdobionymisukienkamiiwotami”
214
,okołodziesięćołtarzykówznaj-
dowałosięrównieżnachórzezakonnymiwróżnychczęściachklasztoru,którebyły
przeważnieprywatnymifundacjamizakonnic.
215
TakżewGrodnieopróczośmiuobra-
zówołtarzowychDJakubzTykocinawykonałwroku1647jeszczedziewięćobrazów.
Ztegoczasupochodząrównieżobrazyobramiającenakształtfryzuchórykościołaoraz
balkonzorganami”
216
,byłyturównieżDscenybiblijneJ.Szrettera”.
217
OdmomentulikwidacjiprzezzaborcówwXIXwiekuzgromadzeńkontemplacyj-
nych
218
wspólnotalubelskaod1808rokuniemogłajużprzygotowaćdożyciazakonne-
gożadnejkandydatki.Ostatecznakasatanastąpiław1835roku,dziełasztukiulegały
stopniowemuniszczeniu,aobecniejużnieistnieją.Nowożytnywystrójkościołalubel-
212
213
RegułaS.Salwatora…,s.115,P4.
Tamże,s.108-109,P1.
214
P.Szlezynger,Dawnykościółpw.DuchaŚwiętegoiWniebowzięciaNajświętszejPannyMariiiklasztorpp.Bry-
gidekwSamborze,[w:]Kościołyiklasztoryrzymskokatolickiedawnegowojewództwaruskiego,t.V,opr.A.Betlej
iin.,Kraków1997,s.208.
215
Tamże,s.208.
216
E.Kamieniecka,ZzagadnieńsztukiGrodnapoł.XVIIw.,DRocznikMuzeumNarodowegowWarsza-
wie”1972,16,s.115.
217
J.Jodkowski,NieznanepraceJ.SzretteraiO.F.Lekszyckiego,DBiuletynHistoriiSztuki”1948,t.IX,nr1,
s.64.
218
KasacieuległypokoleiklasztorywSamborze—1782,wSokalu—1782,weLwowie—1782,wWar-
szawie—1819,wBrześciunadBugiem—1830,wGdańsku—1835,wŁucku—1878,awGrodnie—po
1918r.;J.Swastek,dz.cyt.,t.III,s.442.
