Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Jużwewczesnychwiekachchrześcijaństwabrylekościołanadanowieloznacznetreś-
cisymboliczne.
1
OdVwiekupojmowanabyłaonajakosymbolnieba—siedzibyBoga,
świętychianiołów—NiebieskiegoJeruzalem
2
,alerównieżjakoreplikawszechświata.
3
Wśredniowieczupojawiająsiękolejneznaczenia—św.BrygidaSzwedzka,założycielka
zakonuNajświętszegoZbawiciela,wswoichpismachstrukturękościołaprzedstawiła
np.jakosymbolłaskChrystusa,wynikającychzjegosprawiedliwości,mądrości,wszech-
mocności,miłosierdziaimiłości,którymiobdarzawszystkichpokorniewchodzących
dojegownętrza.
4
BudynekkościelnypozostawałzawszesymbolemDwspólnotywier-
nych,KościołaChrystusowego”.
5
Znaczenietowokresieposoborzetrydenckimstało
sięnajważniejsze.
Wtymczasienastąpiłorównieżprzesunięcieakcentunawnętrzekościoła,którego
kształtowaniesymboliczno-artystycznemiałacechowaćDprostota,czytelnośćfunkcjonal-
naiznaczeniowa”.
6
Postanowieniaojcówsoborutrydenckiegoznalazłyswojerozwinię-
ciewpismachkomentatorówposoborowych,awkonsekwencjiwkonkretnychrealiza-
cjach.Odnośniedosztukikościelnej
7
przypominali,żeludzie,patrzącnaobrazywko-
1
J.Hani,Symbolikaświątynichrześcijańskiej,przeł.A.Q.Lavique,Kraków1994;A.Luft,Funkcjaitreści
sztukiwczesnochrześcijańskiejiśredniowiecznej,DWarszawskieStudiaTeologiczne”1993,nr1,s.247.
2
L.Hautecoeur,Lesymbolismeducercleetdelacoupole,Paris1954,s.14i230.
3
E.B.Smith,Thedome.AStudyintheHistoricofIdeas,Princeton1950,s.85,89-90.
4
Wkościelesączteryściany.DPierwszaścianaSprawiedliwośćmoia,którązprzeciwiaiącychsiędomo-
wibędęsądził.DrugaścianaMądrość,przezktórąwiadomościąmoią,yrozumemoświecę.Trzeciaściana
Wszechmocnośćmoia,którąichumocnię,przeciwkonaiazdomczartowskim.CzwartaścianaiestMiło-
sierdziemoie,którewszystkichprzymuieproszącychonie.Wteyścianieiestbramałaski,przezktorą
wszyscymodlącybędąprzyięci.DachDomutegoiestmiłość,którąkochaiącychmniegrzechyzasłaniam,
żebyzanieniebylisądzeni.Oknowdachu,przezktórewchodzisłońce,iestuwagałaskimoiey,przez
którąciepłoBostwamegowchodzidomięszkaiących.Murzaś,ktorypowinienbydźmocny,ywielki
znaczy,żeżadensłowmoichniemożeznieść,ażepowinienbydźmierniewysokiznaczy,żeMądrośćmoia
poczęścimożebydźzrozumianaypoięta,alenigdyzupełnie.Oknaproste,aiasne,znaczą,żesłowamoie
luboprostesąiednaknieniświatłoznaiomościBoskieywnidzienaświat.Dachniskiznaczy,żesłowa
moiepoiętnymsposobem,anieniepoiętnymbędąobjaśnione”,[w:]RegułaS.Salwatorapodanaś.Brygidzie
zRewelacyjXiągieyzŁacińskiegonaPolskieprzetłumaczonazregułąAugustynaS.BiskupaHyponeńskiegoDoktora
KościołaBożegoyUstawamiZakonuteyżeś.Brygidydodrukupodana,Kraków1673,s.114-115,P3v.P4.
Wegzemplarzu,zktóregokorzystałam,paginacjajestpomieszana.Jedyniedostrony76jestprawidłowa,
dalejwystępująopuszczeniawliczbowaniuorazróżneciąginumeracjistronwmylnejkolejności,stąd
istniejąnp.powtórzeniategosamegonumeru.Wzwiązkuztymwprzypisachprzyjęłamzasadę,według
którejpodajęnumerstronypodanywksiążce,następnienumerskładki.
5
M.Wallis,Semantyczneisymbolicznepierwiastkiarchitektury,[w:]tenże,Sztukiiznaki.Pismasemiotyczne,
Warszawa1983,s.177.
6
E.Gieysztor-Miłobędzka,Symbolwewnętrzukościelnym,[w:]Symbolipoznanie.Wposzukiwaniukoncep-
cjiintegrującej,red.T.Kostyrko,Warszawa1987,s.40-41.
7
Sztukakościelnazwiązanajestbezpośredniozliturgiąimusiodpowiadaćzapotrzebowa-
