Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JeanHéring:Kilkazadańfenomenologiisnu
35
Zaznaczonamusizostaćjeszczeinnaniezwykłacecha:różneepoki
—jakmówimypoprzebudzeniu—zdająsięczasemnachodzićjedna
nadrugą.Możesięzdarzyć,żeopuścimydomnaszegodzieciństwapo
to,flbystudiowaćnauniwersytecie”,copoprzebudzeniuzdajenam
siębezsensowne.
Zpewnościąwwyjątkowychprzypadkachmożemyczuć,żeniena-
leżymyjużzupełniedoczasu,wktórymlokujenassen.Wieluspo-
śródnaszychczytelnikówznazpewnościąsny,wktórychwidzimysa-
mychsiebiewszkolnychławach,czującjednocześnie,żeniejestto
jużnaszemiejsce.Rzeczywiście,występujeturodzajzmieszania(con-
fusion),awłaściwiepomieszania(fusion)dwóchepok.Aleniechodzi
owspomnieniewsensiefenomenologicznym.Czujemybowiem,żere-
alniejesteśmywświecie,doktóregowłaściwienienależymyiwktó-
rymjesteśmywpewnymstopniuwidzami.Zawszeżyjemywteraź-
niejszości,aniewprzeszłościodczuwanejjakoodnawiającasię.
Skądinąd,wwiększościprzypadkówteraźniejszośćsnówodpowia-
dadośćdobrzeteraźniejszościflrzeczywistej”.
Czasemznajdujemysiętakżewflprzyszłości”,zresztądośćbliskiej;
towtensposóbbierzemyudziałwwidowisku,któregowidokrozba-
wiłbynasnajawie.Leczznowuflprzyszłość”jestprzeżywanajak
prawdziwateraźniejszość—itonawetwprzypadkuwłaściwych
przewidywańdotyczącychprzyszłości,októrychmówiliśmywcześniej.
Niespójnośćczasu?Tak,jeśliporównujemygozczasemzwykłym
(habituel),alemożezrobilibyśmylepiej,mówiącpoprostu,żeczas
snówmainnewłaściwościniżczasnaturalny(naturel)—niechcąc
zresztąrozstrzygaćkwestiicałkowicieogólnejinadalnierozwiązanej,
czytoczassięporusza,czyteżtomyporuszamysięwnim.
Innyproblemdotyczyprędkościbieguczasu.Banałemstałosię
twierdzenie,żewniektórychprzypadkachczassnuzwalniawsposób
takznaczący,żesądzimy,iżprzeżyliśmyweśniewielezdarzeń,co
niemogłobysięzdarzyćwczasieobiektywnym,czyliwczasiezega-
równajawie.Toprawda,żeprzykładyznanezliteraturyniezawsze
sąabsolutnieprzekonywające,ponieważniezawszewczasieobiek-
tywnymdasięłatwowskazaćpoczątekikoniecsnu.Znajdąsięjed-
naktakżeniedającesiępodważyćprzykłady14.Jednymznajsłynniej-
szychjestsenksięciadeLavalette,śnionyprzezeńwwięzieniu.
14Por.przedewszystkim:H.deSaint-Denis:Lesrêvesetdesmoyensdele
diriger.Paris1867;A.Maury:Lesommeiletlesrêves.Paris1878;N.Vas-
chide:Lesommeiletlesrêves.Paris1911;H.Schatzmann:Rêvesethalluci-
nations.Paris1925;atakżewspominanąjużksiążkęI.Jezowera.
3*
