Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Przekłady
Zostawmyterazproblemintersubiektywności,byzasygnalizować
innetematy,któremogąbyćprzedmiotemstudiówprzyszłejfenome-
nologiisnu.Międzyinnyminależałobypowiedziećosłynnejflniespój-
ności”śnionegoświata.Ocochodzi?Ogólnieniemawewnętrznej(in-
trinsèque)niespójności,którązauważyłbyśniący;chodzijednakpo
prostuoto,żeświatsnuignorujeprawanaszejnatury—conajmniej
wjednympunkcie.
Skoncentrujmynasząuwagęnajpierwnaczasieświatasnów,któ-
rywistociejestdośćosobliwy.Toprawda,żeśniącydobrzewie,że
żyjewznanymsobieczasie,niewżadnyminnym;częstoodnosisię
nawetdonaszegokalendarza.Zdajesięjednak,żeśniącymożesię
przenieśćwdowolnyczas,awkażdymrazie,bynieiśćzadaleko,
wdowolnyczas,któryjużprzeżyłnajawie.Przeżywamynaprzykład
sceny,którezdająsiędziaćwnaszejmłodości.Widzimysiebie
wmieszkaniu,któreopuściliśmywbliższejlubdalszejprzeszłości,
otoczonychosobami,którejużbyćmoże(szczegółwcześniejsygnalizo-
wany)nieżyją,albosiedzimywszkolnychławach,albowidzimysie-
bie,siedzącychnalicealnejkatedrze,którądawnotemuopuściliśmy.
Przykładymożnamnożyćadlibitum.
Możnanamodpowiedzieć,żechodzipoprostuowspomnienia,któ-
repowracają.Rzadkojednakśnionescenypowtarzająprzeszłośćtak
dokładnie,jakjesttomożliwenajawie.Elementyprzeszłościsąna
ogółtylkowmieszanewsny:wystrójpomieszczenia,niektóretematy
(naprzykładkara,którąuczeńotrzymałwszkolelubktórądarował
nauczyciel).Samascena—itojestważne—zawieraelementynie-
przewidziane—tak,jakbyśmyprzeżywalijąnajawie13.
Aletrzebazasygnalizowaćinnąkwestię,jeszczebardziejzadzi-
wiającą:bymmógłmówićowspomnieniach,koniecznejest,byśnioną
scenęodczuwaćtak,jakgdybyrozgrywałasięwczasiedlamnie
przeszłym.Otóżtozupełnieniejesttenprzypadek!Udajęsię(inie
możnapowiedzieć,żeczyniętoponownie)wprzeszłość,którąprzeży-
wamjakteraźniejszość.Dokładniej,chodzioczas,rozpoznanyprzeze
mniejakoprzeszłośćdopieropoprzebudzeniu.Toniestoiwsprzecz-
nościzfaktemrozpoznaniaprzezśniącegowszystkichelementówwy-
strojuwnętrzlubwieluspośródnich.
13NiechcemyjednakprzyznaćracjiSartre’owi,wedługktóregosnyzawszemają
charakterdramatyczny,ponieważbralibyśmyzawszeudziałwprzygodach,inGe-
schichtenverstrickt,jakpowiedziałbyW.Schapp(por.jegoksiążkęz1953roku,która
nositakiwłaśnietytuł).Znamywieleprzykładówsnów,wktórychbierzemyudział
wkoncercieluboglądamywystawępoprostuwcharakterzewidzówalbozwiedza-
jących.
