Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
FLAGRANTEBELLO
Komentarzredakcyjny
Przyjęłosięuważać,żeprasainformacyjnaokresuOświeceniawyzutajest
całkowiciezodautorskiegokomentarzaiinnychformwłasnejwypowiedzi.
Zaczerpniętezczasopismobcychwiadomościbyłytłumaczoneinextenso
najęzykpolski,anastępniedrukowanenałamachrodzimychperiodyków.
Suchefaktypozbawionejakiejkolwiekoceny-taknaówczaspojmowana
byłarzetelnośćdziennikarska.Tegoteżodwydawcówoczekiwaliczytelnicy.
Gazetybyłybowiemdrogie,asubskrybenciiokazjonalniodbiorcynaby-
walijeniepoto,bypoznaćopiniętegoczyinnegoredaktora,leczbyzazna-
jomićsięznajnowszymidoniesieniamizkrajuizeświata66.Praktykabyła
jednakcokolwiekinna,awieluwydawców-zwłaszczapodkoniecXVIII
stulecia-niestarałosięnawetzbliżyćtotegoideału.Komentarzwprasie
powstawałwróżnorakisposób,bywałjawnybądźukryty.Pierwszypolegał
nawyrażaniuwłasnychopiniibezpośredniowtekściegłównymlub-czę-
ściej-wniewielkichprzypisachudołustrony,jakrównieżnastosowaniu
epitetówiokreśleńwartościujących,niepozostawiającychwątpliwości,jaki
jeststosunekredaktoradoopisywanychzdarzeń.Drugi-naodpowiednim
doborzetreściitematówporuszanychwnotatkachiartykułach;szczegóło-
wym,wręczaptekarskimopisywaniuzdarzeń;uporczywympowracaniudo
pewnychwątków,abyprzydaćimwagiiznaczenia;przemilczaniuniektó-
rychfaktów,niewygodnychdlaredaktorówzewzględówpolitycznychczy
światopoglądowych,lubteżstreszczaniuichwkrótkiejnotceipublikowa-
niuzdużymopóźnieniem.Znaczeniemiałynawetwielkośćirodzajużytej
czcionki,choćtokryteriumbywaczasemzawodne.Niekażdabowiemob-
szernarelacjaoddanaantykwąizwykłąwielkościączcionkiświadczyotym,
żewydawcastarałsięzwrócićnaniąbaczniejsząuwagęczytelnika.Czasami
decydowałytucałkiemprozaicznewzględy,choćbypotrzebawypełnienia
numeruwsytuacji,gdypocztazawiodłairedakcjanieotrzymałanaczas
prenumerowanychdzienników,cozdarzałosięnaderczęsto67.
Abymiećjasnośćwtymtemacie,należywyraźniezaznaczyć,żekomen-
tarzjawnywprasiewarszawskiejjestwprawdzieobecny,jednaknietak
często,jakmożnabysądzić.Zwydawcówgazetinformacyjnychpozwalał
sobienaniegoprzeważnieksiądzŁuskina,leczoncieszyłsięmonopolem
prasowymimiałpoparciekrólaStanisławaAugustaPoniatowskiego,potem
66J.Łojek,Dziennikarze…,s.11-12;Historiaprasypolskiej…,s.20.
67Pisałotymnp.Łuskina:GW
,10X1787,nr81,s.[4].
