Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Politykapieniężnaibudżetowawstrefieeuro
wtedywarunkówuczestnictwawstrefieizostaładoniejprzyjętadopierood1stycznia
2001r.DaniaiWielkaBrytanianieprzystąpiłydostrefy,korzystajączprzyznanegoim
namocytraktatuzMaastrichtspecjalnegotraktowania,dającegoimprawowyboruco
doprzyjęciabądźrezygnacjizprzyjęciawspólnejwaluty(tzw.klauzulaopt–out).Kraje
tenarazieniezdecydowałysięnawejściedoobszarueuro,alemająprawouczynić
towprzyszłości.Szwecjanatomiastniespełniłajednegozwarunkówpełnegoczłon-
kostwawUGW
,costałosiępodstawąniezakwalifikowaniajejdostrefyeurood
1999r.Wdniu14września2003r.wSzwecjiodbyłosięogólnonarodowereferendum,
wramachktóregozwolennicyzastąpieniakoronyprzezeuronieuzyskaliodpowiedniej
większościgłosów.
Od2007r.dostrefyeuroweszłaSłowenia,od2008r.CypriMalta,azdniem
1stycznia2009r.Słowacja.Wefekcietychzmianwspólnąeuropejskąwalutęprzyjęło
15z27krajówczłonkowskichUniiEuropejskiej.
Kraje,którenienależądostrefyeuro(albozwłasnegowyboru,albozkonieczno-
ści),sąkrajamiczłonkowskimiUGW
,alestosujesięwobecnichodstępstwa(derogację)
odogólnychzasadobowiązującychwtejunii(MemberStateswithaderogation).Ozna-
czato,żewpraktycewystępujądwarodzajeczłonkostwawUGW:pełneorazogra-
niczone.KrajeUE,objętederogacją,niezrezygnowałynaraziezeswegopieniądza
narodowegonarzeczeuro.Wdalszymciąguwięc,wodróżnieniuodkrajównależących
dostrefyeuro,mająprawodokształtowaniaswejwłasnejpolitykipieniężnej.Kraje
członkowskiestrefyzrezygnowałyztegoprawanarzeczponadnarodowejinstytucji,
jakąjestbankcentralnyUGW
,któremupowierzonoobowiązekprowadzeniajednoli-
tejdlacałejstrefypolitykipieniężnej.PolitykabudżetowawramachUGWniezostała
scentralizowana,krajeczłonkowskiezachowałykompetencjedojejkształtowaniairea–
lizacji.Wprowadzonezostałyjednakpewneograniczenia,któremajązapobiegaćpo-
wstawaniunadmiernychdeficytówbudżetowych.
1.2.Znaczeniekryteriówzbieżności
WejściedostrefyeurozostałouwarunkowanespełnieniemprzezdanykrajUniiEuro-
pejskiejtzw.kryteriówzbieżności(określanychteżjakokryteriazMaastricht).Kryteria
zostałyustanowionegłówniepodpresjąNiemiec,przedewszystkimzmyśląozapewnie-
niuochronygospodarkistrefyeuroprzednadmiernąinflacją.Chodziłowszczególności
oto,bydouczestnictwawstrefiedopuścićtylkotekrajeUnii,którecharakteryzują
sięodpowiedniodobrąsytuacjągospodarcząisytuacjatajestzbliżona,czyteżzbieżna,
zsytuacjąinnychewentualnychkrajówczłonkowskichstrefy.Uznano,żezpunktuwi-
dzeniaograniczaniaproblemówdlajednolitejpolitykipieniężnejbankucentralnego
UGWistotnejest,byposzczególnekrajejeszczeprzedwejściemdotejUniizdołałyod-
powiednioustabilizowaćswągospodarkę.Doocenydojrzałościtychkrajówdoudziału
wobszarzejednowalutowymprzyjętokryteriadotyczącestopyinflacji,stanufinansów
publicznych,długoterminowejstopyprocentowejorazstabilnościkursuwalutowego2.
2Szerzejnatematkryteriówzbieżnościzob.ibidem,s.35–46.
