Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
WŁADYSŁAWZUZIAK
Dlawieluzrywsolidarnościowybyłdowodemnaistnienienaturalnegodobra
drzemiącegowczłowieku.Dałosięodczuć,jaktopięknieująłMaxScheler,iż
kiedypanujezasadasolidarności,każdyczujeiwie,żewspólnotatkwiwnimjakocałość
ikażdyczuje,żejegokrewjestcząstkąkrwi,którawniejkrąży,żejegowartościsąskładni-
kiemwartościpodzielanychprzezcałąwspólnotę.Wspólnieczućichcieć-natymopierają
siętutajwartościcałejwspólnoty;jednostkajestorganemwspólnotyizarazemjejprzedsta-
wicielem,ahonorwspólnotyjestjejhonorem3.
Ks.prof.JózefTischnerwskazywał,żepojawieniesięsolidarnościjestjeszcze
jednymdowodemnaistnieniewkażdymznassumienia,gdyżnniemożnabyćso-
lidarnymzludźmibezsumienia”4.Badaczewkrajuizagranicązpodziwemopisy-
walitoniezwykłezjawiskospołeczne,którezatrzęsłopodstawamikomunistycznego
imperium.Zperspektywywspółczesnejmożemyjedynieubolewać,żesolidarność
pozostałajedynieprzejściowymzjawiskieminieprzekształciłasięwtrwałąprakty-
kęspołeczną.
Dlafilozofapolityki,aletakżedlaetykajednymzpodstawowychzadańwyda-
jesięodnalezienieprzyczynyprocesuzanikaniasolidarnościwewszelkichwięzach
irelacjachspołecznych,zktórymniewątpliwiemamydoczynieniaobecnie.Coza-
temwydarzyłosięalbojakiebyłyprzyczyny,żenieczujemysięczłonkamiwspól-
noty,żekażdyznaspozostajecorazbardziejosamotniony?Jaktomożliwe,żetak
wspaniałaidea,którakiedyśporwała10milionówPolakówizafascynowałaświat,
umierananaszychoczach?
Perspektywaantropologiczna
RozpadruchuSolidarnośćirealnadesolidaryzacjaspołeczeństwapolskiegoniewy-
nikająznaszychnarodowychwadaninawetzmanipulacjipolityków,alewpisująsię
wlogikęrozwojuspołeczeństwliberalno-demokratycznych.
Przed1989rokiemPolskabyłakrajemobjętymgospodarkąsterowaną.Liberali-
zacjagospodarkiorazuwalnianiesięludzizsocjalistycznychstereotypów,dokony-
wanewostatnimdwudziestoleciu,dawałynadziejęnalepsząPolskę,wykorzystującą
zdobyczedemokracjizachodnich,alepozostającąwzgodziezwartościamichrześ-
cijańskimi.NadprojektemtakiejPolskizastanawiałosięwieluliberalno-konserwa-
tywnychmyślicieli,wśródnichmiędzyinnymikrakowskifilozofMirosławDzielski,
któryjużprzed1989rokiemmyślałotym,njakwprowadzićkapitalizmwPolsce,
kapitalizmopartynawartościachchrześcijańskich?”5.Obecniedrogikapitalizmu
iwartościchrześcijańskichwwidocznysposóbsięrozeszły,aleteż,cowartopodkreś-
3M.Scheler,Resentymentamoralność,tłum.J.Garewicz,Warszawa1977,s.203-204.
4J.Tischner,Etykasolidarności,Kraków2000,s.14.
5M.Dzielski,Credo,w:idem,Odrodzenieducha–budowawolności.Pismazebrane,Kraków
1995,s.445.
