Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
„Czyopracowaniepoznań,którenależądodziedzinyrozumu,
postępujepewnymkrokiembadanianaukowego,czyteżnie,toda
sięwnetosądzićpowyniku”1czytamywpierwszychsłowach
przedmowydodrugiegowydaniaKrytykiczystegorozumu.Zda-
niemImmanuelaKanta,logikaimatematykajużodstarożytności,
aponowożytnychreformachtakżeprzyrodoznawstwo,niekroczą
drogąpoznanianaukowegopoomacku.Wyjątkiemnatomiastbyła
zawszemetafizyka,rozumianaprzezKantajako„izolowanespe-
kulatywnepoznanierozumowe”;los1twierdził1niebyłdlaniej
dotychczasnatyleprzyjazny,bystałasięnauką,choćjeststarsza
izewzględunaspecyfikęswegoprzedmiotu(wagępodejmowa-
nychpytań)wydajesięniezniszczalna.Przypominajednakpole
bitwy,naktórymżadenszermierznieodniósłdotądtrwałegozwy-
cięstwa;pótyteż,przewidywał,będziefilodoksją,aniefilozofią,
pókiniepoprzedzijejkrytykarozumujakoniezbędnywarunek,
któryprzywieśćjąmożedonaukowości.WArchitektoniceczystego
rozumudowiadujemysięosamejfilozofii,żejestjedynieideą
nauki1takstarąjakspekulatywnyrozumludzki1któranigdzie
dotądkonkretnieniezaistniała(niemożnasięuczyćfilozofii,
możnatylkonaprzykładachuczyćsięfilozofowania),afilozofo-
wiebłądzącywrozwijaniutejidei,„nieświadomidrogi,którąnale-
żałoobrać,istalezesobąskłócenicodoodkryć,jakiekażdyuwa-
żałzadokonanenawłasnejdrodze,poddaliswąnaukęwpogardę
najpierwuinnych,awkońcunawetusamychsiebie”1.
Problematycznystatusfilozofii,przywołującKanta,stwierdzał
ponadstolatpóźniejtakżeEdmundHusserl.„Rozproszeniesięfi-
1I.KANT:Krytykaczystegorozumu.T.2.Tłum.R.INGARDEN.Warszawa1957,
s.589[B872].
