Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kantowskiprojektfilozoficznejhistoriifilozofii
31
storięfilozofiiczyhistorięfilozofowania1pisanąnapodstawie
poznaniahistorycznego.
Otóżfilozofującąhistorięfilozofiipisaćmożna,przyjmującza
podstawęapriorycznyschemat,któryfaktyzprzeszłościtejdyscy-
plinyjestwstaniezwiązaćwkoniecznąijednocześniezamkniętą
całość.Alewzwiązkuztym,żefilozofianiestałasięjeszcze
nauką,że,jakczytamywArchitektonice...(B866),wciążpozostaje
jedynie„ideąpewnejmożliwejnauki,któraniejestnigdziedanain
concreto”,jejhistoriaopracowanazfilozoficznejperspektywyjest
tymsamymtylkomożliwa.Dlategowłaśnie1jaksięzdaje1bez-
pośredniaodpowiedźnapostawionepytanieokazujesięnegatyw-
na:„Bezwzględunato1piszefilozof1jakiepostępypoczyniłafi-
lozofia,jejhistoria[...]jestczymśróżnymodsamejfilozofii[...]”47.
Możnazatemsądzić,żetenrodzajopisudziejówfilozofii,który
Kantrozważa,stanowiczęśćhistoriiuczoności,jakwszelkawiedza
historyczna,doktórejdochodzimyaposteriori,oczympisałwswo-
jejEncyklopediifilozoficznej48.Jesttojednocześniejedynapostać
dziejopisarstwa,którąmożnapraktycznieurzeczywistnić,podczas
gdytanajwłaściwszazfilozoficznegopunktuwidzeniadajesiętyl-
kozaprojektowaćlubconajwyżejschematyczniezarysować49.
Rodzisięwzwiązkuztympytanie,najakichkoncepcjachfilo-
zofiiopierająsięuwzględnionetumodeledziejopisarstwafilozofii.
47Ibidem.
48Zob.I.KANT:Encyklopediafilozoficzna.Tłum.A.BANASZKIEWICZ.Kraków
2003,s.27.
49PrzemyśleniazebranewVoneinerphilosophirendenGeschichtederPhilo-
sophie,dotyczącemożliwychformprezentacjidziejówfilozofii,ukazująrównież1
jaksięzdaje1złożonestanowiskoautoraKrytykiczystegorozumuwsporzenate-
matjednościiwielościfilozofii.Otóżobrazfilozoficznejprzeszłości,którymożna
uzyskaćnapodstawiepoznaniahistorycznego(cognitioexdatis),ukazujeroz-
maitośćprzejawówfilozofowania1filozofięjakowielość.Dowiadujemysięzlek-
turyopracowańprzyjmującychtęperspektywę,czegofilozofując,jakpowiada
Kant,„dokazywano”,cowykoncypowałtenczyinnyfilozof.Niejesttojednakwi-
zerunekfilozofiijedyny,ponieważdziękifilozoficznejprezentacjijejdziejów1na
podstawiepoznaniaracjonalnego(cognitioexprincipis)1filozofiamożemanife-
stowaćsięjakojedność.Odsłoniętematubowiemzostaćto,czegorzeczywiście
„dokazano”,corzeczywiściewkontekściecałościrozwojurozumuwsensieko-
niecznymosiągnięto,co,jeszczeinaczejrzeczujmując,zrobionodlafilozofiina
jejdrodzedourzeczywistnieniasięjakokompletnejnauki.„Chcemywiedzieć1
piszeKant1nieto,oczymmędrkowano,leczczegodokazanodziękimędrkowa-
niuzapomocąsamychtylkopojęć.Filozofięnależyuważaćtuzaswegorodzaju
naturalnytalentrozumu,októrymchcemysiędowiedzieć,czegomiałon[nas]
nauczyćiczytegodokonał”.(I.KANT:Ofilozofującejhistoriifilozofii...,s.124).
Możnazatempowiedzieć,żefilozoficznahistoriafilozofiiopierasięnazałożeniu,
żefilozofiajestczymśjednym,aprzynajmniejotwieramożliwośćujęciajejjako
jedności.
