Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
Hetmanzmarł24maja1742r.
35
HospodarMołdawiiKonstantyn
Mavroсordat(1741-1743)podjął,jakodkreślaTeofilRendiuk,„niezwykłą,
aleszlachetnądecyzję.Wedługrenomowanegorumuńskiegohistoryka
P[etre’a]Panaitescuhetmanzostałpochowanywkatedrzemetropolital
-
nejwJassach”
36
.
WswoimdziennikuJewhenMałaniuknapisał:
Rok1742-wmołdawskichJassach(26maja)nawygnaniu,ubóstwieizapomnieniu.
(„Moskwapanujewszędzie…Wmoimstrasznymżyciu,kiedynadziejawBogu
jednamizostała,wmajestatycznychzwrotkachmądregoDantegoodnalazłem
odwagęipociechę”)umieraFilipOrlik.Izostałpochowanynakosztmołdaw-
skiegohospodara.Awtymsamymrokusynkozakarejestrowegozpułkuczerni-
howskiego-GrigorijaRozuma-„nadwornybandurzysta”AleksiejRazumowski
37
,
poślubiaElżbietę,cesarzowąWszechrusi…Dziwnajestnaszahistoria
38
.
Fragmentpamiętnikazlat1720-1723,opublikowanyprzezJana
Tokarzewskiego-Karaszewiczaw1936r.
39
,przybliżyłtylkokilkanieznanych
wcześniejwątkówwbiografiiOrlika.Dwadzieścialatpóźniej,16września
1958r.,siłategoodkryciawybrzmiaładramatyczniewewspomnianejjuż
notatcezdziennikadwudziestowiecznegoemigrantaJewhenaMałaniuka.
StanbadańnadpamiętnikiemOrlika:
megalomaniaczypowrótdoźródeł?
NatematOrlikaprowadzonojużwielebadańiopublikowanodużoprac
popularnonaukowych.Zewzględunabogatąliteraturępoświęconąbiografii
hetmana
40
DanielBeauvoisrozpoczynaswojerozważaniaodironicznego
35Dotejporyniemazgodycododniaśmiercihetmana,wliteraturzewspółistnieją
różneprzekazy:JewhenMałaniukwskazuje26V1742r.,NataliaJakowenkozaśpodaje
datęwedługnowegoporządku,4czerwca,dodając,żemiejscepochówkuniejestznane;
eadem,op.cit.,s.421.
36Zob.Т.Pендюк,oр.cit.,s.147.
37
AleksiejRazumowski(1709-1771)-dworskichórzysta,późniejhrabiaRzeszy,
feldmarszałekrosyjski.W1742r.potajemniepoślubiłcesarzowąElżbietęPiotrowną,córkę
PiotraI.ZjegopomocąodrodziłsięhetmanatnaUkrainie.
38Є.Маланюк,Нотатники1936-1968,KM.;2007,s.139-140.
39Д.яр.йгетьманаПилипаОрлика,oprac.I..зТокарТокарже;сbкMйKараше;Mч,
Варша;а1936.
40
Zob.В.P.знMченко,ПилипОрлик(Гетьман-ем.грант).Знагоди175роковинзчасу
йогосмерти,KM.;1918;М.Kостомаро;,Мазепинц.,„Укра.нсbкMй.сторMчнMйжурнал”
