Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
-Mohylańską
20
.IstotnąrolęwżyciuFilipaodegrałjegonauczyciel,profe
-
sorretorykiifilozofii,myślicielStefanJaworski.Prawdopodobniepolecił
swojemuuczniowisłużbęwkancelariihetmańskiej.
Zdecydowanawiększośćbadaczywskazuje,żekarieraprzyszłegohetmana
rozpoczęłasięwkijowskimkonsystorzuduchowym.OksanaProkopiuk
iMaksymJaremenkostarająsięnaświetlićten„przedkozacki”okresbio
-
grafiiOrlika,któryniezostałjeszczewystarczającozbadany
21
.Stawiają
onihipotezę,żepełnieniefunkcjisekretarzawkonsystorzubyłorodzajem
posłuszeństwa,aprzewodnictwodomeną„czarnegoduchowieństwa”
22
.
Twierdzątakże,żeOrlik„zamierzałsięostrzyc”
23
.Taksięjednakniestało,
gdyż23listopada(wedługstaregoporządku)1698r.poślubiłAnnę,córkę
pułkownikapołtawskiegoPawłaHercyka.
Zwpisuwpamiętnikuz1724r.,wktórymOrlikdziękujePanuBoguza
26latmałżeństwa,możnawywnioskować,żebyłtomariażzawartyzmiło-
ści,anietylkodlakorzyścimaterialnych(związektenbowiemumożliwił
mu,jakpodkreślająniemalwszyscybadacze,wejściewkrągkozackiejary
-
stokracjilewobrzeżnejUkrainy).PóźniejOrlikzostałnietylkosekretarzem
generalnym,aletakżepowiernikiemIwanaMazepy.
Wswojejmonografiiz1937r.BorysKrupnyckipodkreśla
:
HetmanukraińskipotrzebowałtakichlojalnychludziimianowałOrlikanasta-
nowiskosekretarzageneralnegowłaśniewtedy,gdywswoichkalkulacjachdyplo-
matycznychwcorazwiększymstopniuzacząłuwzględnićKarolaXIIiStanisława
Leszczyńskiego.Oczywistejest,żeOrlikbyłużywanywróżnychdelikatnychmisjach
24
.
TakipoglądnabiegwydarzeńzperspektywyczasuprezentujeNatalia
Jakowenko:
Nawykształconegoszlachcica-kancelarzystęszybkozwróciłuwagęMazepaiwnie-
długimczasiemłodyprzybyszzacząłszybkowspinaćsięposzczeblachadmini-
stracjikozackiej,abyw1706r.osiągnąćjednoznajwyższychstanowisk-pisarza
20NieznamyrokujegoprzyjęciadoAkademiiKijowsko-Mohylańskiej,alewiadomo,
żew1692r.studiowałnatamtejszymWydzialeFilozofii.
21o.Πрокоп’юк,М.Iременко,Напочаткукар’єри:катедральнийписарПилип
Орлик,w:ПилипОрлик:життя,пол.тика,тексти.Матер.алиМ.жнародно{науково{
конференц.{„Adfontes”до300-р.ччяБендерсько{конституц.{1710р.Kи{в,НAУKМА,
14-16жовтня2010року,red.H.Iко;енко,KM.;2011,s.41-60.
22Ibidem,s.55.
23Ibidem,s.57-58.
24
Б.KрупнMцbкMй,ГетьманПилипОрлик(1672-1742):oглядйогопол.тично{
д.яльности...,s.7.
