Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
UniaEuropejskajakowspólnotahistoryczna
DoideiStanówZjednoczonychEuropynawiązywałarównieżUnia
Paneuropejskazałożonaw1924r.przezhrabiegoRichardaCoudenhove-
-Kalergiego(1894–1972),eksponującazewnętrznezagrożeniedlakontynen-
tueuropejskiegozestronymocarstwświatowych.WpublikacjiPan-Europa23
Coudenhove-Kalergiproponowałzespoleniedziałańogółupaństweuropej-
skichpozaWielkąBrytaniąiZSRR.Uważał,żeBrytyjczycymieliwówczas
główniepozaeuropejskieambicjeimperialne,aZSRRwyrażałodmienności
cywilizacyjne,ustrojoweipolityczne.Coudenhove-Kalergidążyłdoutwo-
rzeniazEuropyośrodkazdolnegodoprzeciwstawieniasięPanameryce
(StanyZjednoczone),ImperiumBrytyjskiemu,ZwiązkowiSowieckiemu
(Euroazji)idalekowschodniejAzji.Zapodstawęjednoczeniakontynentu
uznałrozwójwspółpracyfrancusko-niemieckiej.
Powybuchuświatowegokryzysugospodarczegow1929r.politykfran-
cuskiAristideBriand(1862–1932)przygotowałmemorandumuzasadnia-
jącekoniecznośćstworzeniafederacjikontynentuizbudowaniazbiorowej
solidarnościjegonarodów24.Proponowałutworzenieobokfunkcjonującej
jużLigiNarodówstałychorganówunijnych(KonferencjiEuropejskiej,Sta-
łegoKomitetuPolitycznego,Sekretariatu)zsiedzibąwGenewie.Projekt
Briandapostulowałlikwidacjęuciążliwychograniczeńcelnychmiędzypań-
stwamieuropejskimiistworzeniewspólnegorynkueuropejskiego,awdal-
szejkolejnościutworzeniefederacjipaństwkontynentu.Wceluwyelimi-
nowaniamożliwościnarzucaniaprzezsilniejszekrajeswejwolisłabszym,
Briandzaproponowałcorocznąrotacjęwładzwewnątrzprzyszłejfederacji.
WodróżnieniuodCoudenhove-Kalergiegogotówbyłrównieżpodjąćogra-
niczonąwspółpracęzRosjąRadziecką.Podyskusjachnadmemorandum
BriandanaforumLigiNarodówpowołanotylkomałoznaczącyKomitet
StudiówUniiEuropejskiej.
WcześniejodBriandazideąStanówZjednoczonychEuropynaforum
LigiNarodówwystąpiłfrancuskipolitykÉdouardHerriot(1872–1957).
Proponowałstworzenienowegougrupowaniaeuropejskiegozpowszech-
równościąjegoczłonkóworazlikwidacjąbariercelnych.Wtworzeniu
podwalinpodfederacjęEuropygłównąrolęprzypisywałFrancjiiNiemcom.
Swojecredointegracyjnezaprezentowałw1930r.wstudiumzatytułowa-
nymStanyZjednoczoneEuropy.Herriotproponował,abywtrakcietworzenia
23R.Coudenhove-Kalergi,Pan-Europa,Pan-Europa-Verlag,Wien–Leipzig1923;H.Brug-
mans,L’idéeeuropéenne1918–1965,DeTempel,Burgees1966,s.49–53.
24D.W.Urwin,WesternEuropesince1945.AShortPoliticalHistory,Longmans,London
1968,s.6;P.Pflimlin,R.Legrand-Lane,op.cit.,s.16–17.