Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
ETNOLOGIAIOKOLICE
jedenzgłównychnurtówdociekańantropologii.Jesttak,jaktwier-
dziRabinow,że:
(...)metarefleksjenatematkryzysuprzedstawianiawpiśmiennictwieet-
nograficznymwskazująnaodchodzenieodtematówkoncentrującychsię
nastosunkachzinnymikulturamiawzmożenie(nietematyzowanych)za-
interesowańtradycjamiprzedstawianiaimetatradycjamimetawyobrażeń
wnaszejkulturze(1999:110)
-bezznaczącegojednakudziałusamychetnologów.
Byćmożezawcześniedlaetnologiiwkraczaćnacudzyteren
zantropologizującamisją-częstomożetosięzakończyćfiaskiem
niekompetencji.Niejesttojednakażtakkoniecznedlajej„zdro-
wia”irozwoju.Wszelakosamaantyetnologia(folkloryzm)czy
antropologiawspółczesności(krytykakulturowa)niezapewniają
jejwystarczającegokontaktuz„żywą”kulturą.KiedyMalinowski
mówiłoantropologach,żetokronikarzewspółczesności,wiemy,
iżniechodziłomuwyłącznieorejestracjęzespołówfolklorystycz-
nych,aniteżwyłącznieoopisdziełsztukiwspółczesnychantro-
pologowi.Wiemy,żezależałomunacałościkultury,októrejjeden
zojcówantropologiipowiedział,że„obejmujewiedzę,wierzenia,
sztukę,prawo,moralność,zwyczajeiwszelkieinnezdolnościina-
wykinabyteprzezczłowiekajakoczłonkaspołeczeństwa”(Tylor
1896:15);innyzaś:„zwyczaje,sposóbżycia,mowa,podania,przy-
słowia,obrzędy,gusła,zabawy,pieśni,muzykaitańce”(Kolberg
1857-1890:Lud.Jegozwyczaje...).Wydajesię,żewieluetnologom
powrótdotychznanychdefinicjipotrzebnyjestjakkubełzimnej
wody.
PoglądyiTylora,iKolberga,autorówprzytoczonychdefinicji,
niezdezaktualizowałysięwzakresiepowyższychrudymentów.
Wrazzzanikiemdziewiętnastowiecznegoluduzanikająwpraw-
dzie„zwyczajeiobrzędyludunadrabskiego”,„kulturareligijna
ludupolskiego”,„czaswolnyizabawaludukrakowskiego”,„kon-
fliktpograniczałemkowsko-pogórzańskiego”czy„pożywienie
luduwiejskiego”,trwająjednakwogólezwyczajeiobrzędy,kultu-
rareligijna,konfliktyrozmaitychgrupczy...pożywienie.Jakokiem
sięgnąćwszystkieterzeczysą,tylkoinaczej:powstająnowegrupy
(sub)kulturowe;pojawiająsięiznikająnowemodyistyleżycia;
powstająnowekultyiformysynkretyzmureligijnego;czaswolny
wrazzjegocorazbardziejwyszukanymiformamiwypieraczas
