Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Tadyskusjaikontrowersjamiałaswójodpowiednikwprawiekontraktów,
gdzieproblemrelacjimiędzynomenacorpusukazanyjestprzedewszystkimwdwóch
tekstachautorstwaUlpiana,zawartychwkomentarzudodziełMasuriuszaSabinusa.
Pierwszydotyczykonsensualnegokontraktukupna-sprzedaży:planesiinnominedis-
sentiamus,verumdecorporeconstet,nulladubitatioest,quinvaleatemptioetvenditio:
nihilenimfaciterrornominis,cumdecorporeconstat–noczywiście,jeślimamyroz-
bieżnewyobrażeniacodonazwy,zaśzgadzamysięcodoprzedmiotu,niemawątpli-
wości,żekupno-sprzedażjestważne:błądcodonazwybowiemnieszkodzi,jeślitylko
przedmiot[czynności]jestustalony”10.Drugi–formalnegoaktustypulacji:Siinnomine
servi,quemstipularemurdari,erratumfuisset,cumdecorporeconstitisset,placetsti-
pulationemvalere–npostanowiono,żestypulacjajestważna,jeślitylkostronyustaliły
osobęniewolnika[będącegoprzedmiotemczynności],chociażmiałmiejscebłądcodo
jegoimienia”11.
Lekturajużtylkocytowanychtutekstówskłaniadozadaniakilkupytań,
naktórewniniejszejpracychciałbymznaleźćodpowiedź:dlaczegoerrorinnomine
jestnieistotnydlabytuitreściczynnościprawnej?Skądwogólewiemy,żezachodzi
przypadekerrorinnomine?Czystronymusiałyzgodnieoświadczyć,żezachodziprzy-
padekbłędu?Czyjednazestronmogłaskuteczniepowołaćsięnafaktbłędu?Naczym
wistociepolegarozróżnieniemiędzyerrorinnomineaerrorincorporeiczyprzyczyn-
nościachintervivosimortiscausakryteriarozróżnieniasąjednakie?Wszystkietepy-
taniaprzecinajedno:ohistorycznyrozwójpoglądówrzymskiejjurysprudencji,apotem
ospojrzenieprawnikówczasówJustyniana.
Stawiająckwestięnaturyerrorinnomine,aniebłęduwogólności,chcia-
łempójśćmniejutartąścieżką,sięgającjednakcałyczasdopytania-rdzenia,amiano-
wicieozakresochronywoliosobydokonującejczynności.Wszczególnościwartozain-
teresowaćsiękryteriamiograniczeńtejochrony,mająccałyczasnauwadze,żejuryści
rzymscywramachiuscontroversummoglimiećróżnewtejmierzeopinie.Jakiepoglą-
dyustalonoiczyprzyróżnychinstytucjachbyłyoneoparteotesamekryteria,pokazać
możejedynieszczegółowaanalizamateriałuźródłowego.
2.ZAKRESIUKŁADPRACY
Wrozdzialepierwszymstaramsięwyjaśnić,jakiejestmiejsceerrorinno-
minepośródinnychkategoriibłędu,wszczególnościprzedstawićistotęrelacjizerror
incorpore.Zbadanezostanąźródładotycząceznaczeniategotypubłęduprzykontrak-
ciekupna-sprzedaży,stypulacji,atakżeprzyczynnościachmortiscausa:ustanowieniu
10
D.18.1.9.1(UlpianuslibrovicensimooctavoadSabinum).
11
D.45.1.32(UlpianuslibroquadragensimoseptimoadSabinum).
9
