Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FilozofiaHeglajakospekulatywnysystem
LXV
stycznympunktemwidzenia,októrymjużbyłamowa]
siebiejakoprzyrodę[Komentarzdotegodaliśmyjuż
wcześniejprzyokazjiomawianiazwrotuMpuścićzsiebie
wolno”.].
PozostajejeszczekrótkieUzupełnienie:MPowróciliśmy
obecniedopojęciaidei,odktórejrozpoczęliśmy.Tenpo-
wrótdopoczątkujestzarazempewnymposunięciemsię
naprzód.Tym,odczegozaczynaliśmy,byłbyt,abstrakcyjny
byt,aterazmamyideęjakobyt.Taistniejącaideajestzaś
przyrodą.”Inaczejmówiąc,Naukalogikizaczynasięodpo-
jęciaczystegobytu(„Byt,czystybyt–bezjakichkolwiekdal-
szychokreśleń”50),akończysięnabycieczystegopojęcia
iotyle,oileniezostajepuszczonywolno,jestonwistocie
właśnieczystym,abstrakcyjnymbytem,tyletylko,żejest
toabstrakcjaistniejąca,którajakotakaokazujesięprawdą
tamtejpierwszejabstrakcji.Tymsamymsystemlogikisię
zamyka:rezultatjestpowrotemdopoczątku,choćzarazem
powróttenoznaczawypełnieniesiętegopoczątkubardziej
określonątreścią.Czystybytjestokreśleniemprawdy,idei,
Absolutu,aleokreśleniem,któremacharaktercałkowicie
formalny.Jeżelipowiemy,żeprawdatoto,cojest,tojest
tobezwątpieniasłuszneokreślenieprawdy,tyletylko,że
niebędziemyjeszczeprzeztowiedzieli,cowłaściwiejest
prawdą,dopókiniedowiemysię,comianowiciejest.Otóż
tookreślenieprawdyniejestfaktycznieniczyminnymniż
określeniemjejjakobytu,przyczymjesttowłaśnieczy-
stybyt,bytbezżadnychdalszychokreśleń,ponieważ,jak
jużmówiliśmy,jesttookreślenieprawdy–atymsamym
określenieidei,Absolutu–ocharakterzejedynieformal-
nym.Bardziejkonkretnymokreśleniemprawdyjestto,
którestanowiHeglowskądefinicjęideiwwęższymtego
słowaznaczeniu:Mjednośćpojęciairealności”–określenie
świadomienawiązującedoklasycznejdefinicjiprawdy.
Czystepojęciejakobytstanowinajwyższeurzeczywistnie-
nietejdefinicji.Aleteraztenbytczystegopojęciazostaje
50Tamże,t.I,s.92.
