Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Empatia-pomociprzeszkodawpracyzawodowejpersonelumedycznego
3.quasi-egocentrycznecierpienieempatyczne-tymrazemdzieckojużwie,że
cierpiktośinny(aut.np.matka),alecierpizakładając,żejemusamemutakie
zachowanieprzyniosłobyulgęwcierpieniu,
4.właściwecierpienieempatyczne-natymetapierozwojowymdzieckorozróż-
niastanyemocjonalneswojeiinnych,
5.empatiadladoświadczeniainnego-tegotypuempatiawykraczapozantu
iteraz”156.
Wedługautorakoncepcjikolejneetapyprocesuempatiisąpodwalinamido
doskonaleniaumiejętnościempatycznych.
Tabela2.ModelrozwojuempatiiwujęciuMartinaHofmana
Wiek
(wlatach)
0-1
1-2
3-10
10
iwięcej
Najbardziejprawdopodobne
sposobypobudzenia
Pierwotnareakcjacyrkularna;
Naśladowaniemotoryczne
Warunkowanieklasyczne
Skojarzeniabezpośrednie
Naśladowaniemotoryczne;
Warunkowanieklasyczne;Skoja-
rzeniabezpośrednie;
Naśladowaniemotoryczne,
warunkowanieklasyczne,skoja-
rzeniabezpośrednie,
Skojarzeniazapośrednictwem
języka,przyjmowanieról
Naśladowaniemotoryczne,
warunkowanieklasyczne,skoja-
rzeniabezpośrednie,skojarze-
niazapośrednictwemjęzyka,
przyjmowanieról
Poznawczeodczuwanie
innych
Fuzjanja-inny”;brakwyraź-
negorozróżnienianja-inny”
Osiągnięciepoczucianie-
zmiennościosoby;
wewnętrznereprezentacje
samegosiebieiinnych.
Rozwijasięcorazbardziej
złożonaumiejętnośćprzyjmo-
waniaról
Osiągnięciepoczucia
tożsamościosoby;poczucie
ciągłościinnychwróżnych
sytuacjachiwczasie
Reakcjaempatyczna
Ogólnecierpienieempatyczne;
dzielenienegatywnegoafektu;
niejasnepojęcieotym,czycier-
pieniejestwłasne,czycudze.
Cierpieniewspółodczuwane
możliwedziękiwyraźnemu
rozróżnieniunja-inny”;próby
udzielaniapomocy,sączęstonie-
odpowiedniezewzględunabrak
umiejętnościprzyjmowaniaról.
Zwiększonaumiejętność
przyjmowaniarólprowadzi
dobardziejskomplikowanego
empatyzowaniazwieloma,
czasemsprzecznymi,uczuciami;
pomocstajesięcorazbardziej
odpowiednia
Możliwejestbardzozaawanso-
waneempatyzowanie;możliwość
ocenywarunkówżyciowychna
podstawiesytuacji;umiejętność
empatyzowaniaw-kategoriach
abstrakcyjnych.
Źródło:DavisM.H.Empatia.Oumiejętnościąwspółodczuwania.s.53
WrefleksjiM.Hofmana,znalazłysięrównieżrozważanianatematdylema-
tówmoralnychczłowiekaściślezwiązanychzezjawiskiemnempatii”:nCzypoma-
156
Szczepańska-PabiszczakB.Empatiajakoformakomunikacjiwnświecieżyciacodziennego”
.
StudiaKulturoznawcze.2011,nr1,s.69-78.
