Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałii
Zakresigraniceujęćempatii
35
iobejmowaćrównieżinneosoby,nieobecnebezpośredniowjejprocesie.Podob-
niejakpoprzednitrybwywoływaniaempatii,takżetenbazujenakomunikacji
interpersonalnej153.
Wprocesachempatyzowania,wktórychbaząpoznawcząjestkomunikacja,
pojawiasięswoistyfiltr,dystansującybezpośredniośćempatyczną.Miedzyobser-
watoremiobserwowanymzachodziproceskodowaniaidekodowania,którytłumi
emocjonalnąbezpośredniośćempatii,acozatymidzie,zjawiskotozostajeprze-
niesionenapłaszczyznękognitywną.Językwtymprzypadkustajesięłącznikiem
międzyemocjamiobserwowanegoadoświadczeniemiemocjamiobserwatora.
nPrzetwarzaniesemantycznestwarzapomiędzyobserwatoremaofiarądy-
stans,spowodowanynieuniknionymiprocesamikodowaniaidekodowania.[...]
Dystansmiędzykodującymadekodującymdopewnegostopniatłumiuczu-
cieempatii.Trybywzbudzaniaempatiidziałająprzedewszystkimzewzględu
nastrukturalnepodobieństwofizjologicznychsystemówreakcjipoznawczych
uwszystkichludzi;podobnezdarzeniawywołująunaspodobneemocje-podob-
ne,alenieidentyczne”154.
M.Hofmanpodejmujerównieżzagadnieniewpływupodobieństwareakcji
fizjologicznychczyuwarunkowańspołeczno-kulturowychnatempoiintensyw-
nośćempatyzowania.Zakładauniwersalnycharakterrozwojuzjawiskaempatii,
woparciuowiedzęfizjologicznąispołecznączłowieka.Różnicespołeczno-kul-
turowemogąwpływaćnaróżnytrybpobudzaniaempatii,zatopobudzeniemi-
mowolne(aut.mimikra,warunkowanieibezpośredniekojarzenie),zawszedają
tensamefekt.
n(...)istniejewięcejpowodów,abyuważaćmoralnośćopartąnaempatiizazja-
wiskouniwersalne,niżbyuważaćinaczej.Moralnośćopartanaempatiipowinna
promowaćzachowaniaprospołeczneizniechęcaćdoagresjiwkulturachopartych
nazasadzietroskioraznawiększościzasadsprawiedliwości(...),awspołeczeń-
stwachwielokulturowych,wktórychwystępujerywalizacjapomiędzyposzcze-
gólnymigrupami,możeprowadzićdoprzemocymiędzygrupowejzewzględuna
empatycznybłądwynikającyzbliskości”155.
Wjegokoncepcjipojawiasięrównieżpojeciecierpieniaempatycznego.Wroz-
wojudzieciM.Hofman,wyróżniłpięćjegoetapów:
1.reaktywnypłacznoworodka,
2.egocentrycznecierpienieempatyczne-cierpieniainnych(np.matki)poprzez
brakpoczuciaodrębnościwywołującierpieniadziecka,
153
KliśM.Adaptacyjnarolaempatiiwróżnychsytuacjachżyciowych.HoryzontyPsychologii,
2012,TomII,RozprawyiArtykułyNaukowe,s.147-171.
154
HofmanM.L.Empatiairozwójmoralny,tłum.O.Waśkiewicz,GdańskieWydawnictwoPsy-
chologiczne,Gdańsk2006,s.64,ss.296.ISBN83-60083-12-6.
155
HofmanM.L.Empatiairozwójmoralny,op.cit.,s.30.
