Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2020,nr1
http://www.ekonomista.info.pl
12
ZbigniewMadej
Dualnysystemprzemiennościrozkładainicjatywę,wysiłektwórczyiodpo-
wiedzialnośćzawynikidziałańnadwapodmioty:państwoirynek.Cechata
wsposóbzasadniczyodróżniatensystemodmonosystemówtypuautorytarnego
iczystorynkowego.Dualnysystemtraktowanyjestwdotychczasowymdorobku
myśliekonomicznejjakodoskonalszy.Jegowaloryzostałyrównieżodnotowane
wtymtekście.Jednakodkilkudekadpojawiająsiędowody,żepodwieloma
względamisystemyautorytarnesąskuteczniejsze.Wzrostgospodarczyistojące
zanimmechanizmydecyzyjnedotyczącealokacjiczynnikówprodukcjiwymow-
niepotwierdzajątętezę.Potwierdzająjątakżesukcesyglobalizacyjnenaarenie
światowej.DotyczytozwłaszczaChin.Niechodzituoataknademokrację
ipluralizm.Mająoneswojewaloryisąwstaniebronićsięskutecznienaszerszej
płaszczyźnie.Chodzidosłownieosprawnośćsystemówgospodarczychoróżnych
genezachkulturowych,różnymdorobkuhistorycznymorazoichpraktyczne
rezultaty.Nieudasiępominąćtegoproblemu.
Przemiennadominacjaopcjipropaństwowychiprorynkowychstanowiczęść
składowązbioruprocesówcyklicznych.Dwaprzeciwstawneetapyprzemien-
ności,odnoszonedoglobalizacjitypurynkowegoidoinnychzjawiskocechach
cyklicznych,sązawszedwiemafazamicyklu.Wsferzegospodarczejwystępuje
takazasadawdwufazowychcyklachkrótko-,średnio-idługookresowych.Wcy-
klachoprzemiennejdominacjiwystępująjeszczedwieinnecechy.Popierwsze,
sątocyklepełne–trójwarstwowe,obejmującesferęidei,sferęsystemóweko-
nomicznychipolitycznychorazrealnąsferęgospodarczą.Podrugie,sątocykle
długieibardzodługie,obejmującenawetparęwieków.Ztegopowodumożnaje
nazywaćmegacyklamisekularnymi.
Zzestawieniaetapówwynika,żeczasdominacjiopcjipropaństwowychjest
ponaddwarazydłuższyodczasudominacjiopcjiprorynkowych.Oznaczato,że
przemiennośćtychopcjiwerzenowożytnejjestasymetrycznapodwzględem
czasowym.Dokładniejszebadaniamogąskorygowaćrelacjeilościowe,jednak
mniejszalubwiększaprzewagaczasowaopcjipropaństwowychwydajesię
pewna.Niejesttojedynytypprzemienności.Możnasobierównieżwyobrazić
przemiennośćzprzewagączasowąopcjiprorynkowychorazprzemienność
symetryczną,zjednakowymczasemdominacjiobydwutypówopcji.Wocenie
walorówdanejopcjiczasdominacjiodgrywadużąrolę,aleniejestjedyną
podstawąoceny.Ponaddwukrotniekrótszyczasdominacjiopcjiprorynkowych
przyniósłrównieduże,amożenawetwiększezmianyniżdługotrwaładominacja
opcjipropaństwowych.Napoczątkuczasównowożytnychrynektkwiłwplebej-
skiejpozycjikształtowanejprzezwładcówwciągudziesiątkówtysięcylat,apo
pięciuwiekachsięgnąłpowładztwoglobalne.Oznaczato,żetemporozwoju
rynkubyłobardzosilne.Krzywarozwojurynkumiałakształtmeandrycznylub
zygzakowaty,aletrendwzrostubyłprogresywny,zaśkrzywarozwojupaństwa,
takżemeandrycznalubzygzakowata,byłakrzywąlekkomalejącą,zczegowynikał
trendspadkowy,jednakżeciągleutrzymującysiępowyżejtrendurynku.Dotyczy
tooczywiścietylkorelacjimiędzypaństwemarynkiem.Wwieluinnychobszarach
(oświata,zdrowie,opiekaspołeczna)rolapaństwawyraźniewzrastała.
