Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
JaninaGodłów-Legiędź
dowyobrażenia,arealizacjaprojektówprzebudowywiększychfragmentówprzy-
rody(np.zamianyobszarówpustynnychwpolauprawneczyzmianybiegurzek)
powodujetrudnedoprzewidywaniaskutkiistwarzaogromnetrudnościzpowodu
złożonościiwielościpowiązańsystemowych2.Kontrowersyjnejestzatemprzyj-
mowaneczasemwmetodologiiekonomiizałożenie,żeprzedmiotbadańnauk
przyrodniczychjestmniejzłożonyniżprzedmiotnaukspołecznych.Podstawowy
problemnaukspołecznychjestraczejzwiązanyzwiększązmiennościąśrodowiska
społecznegoiwiększątrudnościąoddzieleniapodejściapozytywnegoodnorma-
tywnego.Tęostatniątrudnośćpowiększadominującepodejściemetodologiczne
zakładająceistnieniewolnejodaksjologiiekonomiipozytywnej.
Inżynieriajestujmowanatakżejakodziałalnośćtworzącapomostmiędzynauką
aprzemysłemorazmiędzynaukąiprzemysłemaspołeczeństwem.Podczasgdy
naukajestskoncentrowananawyjaśnianiuświataizmierzadobudowaniateorii
wyjaśniającychto,cojest,inżynieriatosferadziałania,wktórejcelemjestzmienia-
nieświataiwktórejstosujesięlogikętego,comogłobybyćitego,cojestmożliwe.
Celemczłowiekanaukijestprawda;dlainżynieraprawdajestinstrumentemsłu-
żącymdotworzeniarzeczyużytecznychdlaczłowieka(Callaos2008).Alepodział
nabadaczynaukowychiinżynierówniemacharakterudychotomicznego.Cele
imetodyuczonegoiinżynieraprzenikająsięiwzajemnieuzupełniają.Działal-
nośćinżynierskadostarczamateriałubadawczegoimożedostarczaćpodstawydo
testowaniateoriinaukowych.Naukadostarczainspiracjidodziałalnościmającej
naceluprzetwarzanieśrodowiskaprzyrodniczegoispołecznego.Zatemsłuszny
jestpostulat,abynieujmowaćnaukiiinżynieriiwporządkuhierarchicznym–ani
zpunktuwidzeniaichintelektualnejwartości,aniaplikacyjności.Trudnościzorga-
nizowaniemkontrolowanycheksperymentówwekonomiiifalsyfikowaniemwiedzy
ekonomicznejsprawiają,żepostulattennagruncienaukekonomicznychnabiera
szczególnegoznaczenia.Warto,abyekonomistaprzyjmowałpostawęinżynieranie
tylkodlatego,że–jakzauważyłMankiw(2008,s.29)–HBógzesłałmakroekonomi-
stównaziemięniepoto,bywysuwaliitestowalieleganckieteorie,leczbyrozwią-
zywalipraktyczneproblemy”.Inżynieriazasługujenauwagęjakometodapostępo-
waniabadawczegowekonomii,którazakładaścisłyzwiązekpoznaniaidziałania
iktórajestopartanakontyngencji,wolitworzeniaiprawdopodobieństwie.
Takieszerokie,interesującezperspektywydyskusjimetodologicznychwekono-
mii,spojrzenienainżynierięzaproponowałStevenL.Goldman.Inżynieriawedług
Goldmanatoniepraktycznaludzkadziałalnośćskierowananaprzetwarzanieświata,
będącaprzeciwieństwembadanianaukowego,leczjedenzdwuparadygmatówracjo-
nalnościobecnychwzachodniejkulturzeinauce.Inżynieriatoparadygmatprzeciw-
stawnydodominującegoodczasówstarożytnejGrecjiparadygmaturacjonalności
opartegonakonieczności,pewnościiuniwersalności.Dominującepodejściedora-
2W
.KwaśnickiwinteresującymkomentarzudoartykułuS.Małeckiego-Tepichta(2012),porównując
postępowanieekonomistówiinżynierów,zauważa,żeinżynierowieifizycywykorzystująmodelenaukowe
bardzoostrożnie,stosującmetodękolejnychprzybliżeń,aprojektującswojesystemy(most,budynekczy
statekkosmiczny),zakładają,żepowinnyonewytrzymaćprzeciążeniaconajmniejo50–60%wyższeod
oczekiwanychwarunków(Kwaśnicki2012,s.387).
