Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
JaninaGodłów-Legiędź
chodziraczejozwrócenieuwaginabłędnośćwyobrażeńopostępowaniuinżyniera
wprocesieprzekształcaniaświataprzyrodniczego,onowepojęcieinżynieriijako
metodybadawczejiokrytycznąanalizędychotomicznegoujmowaniametodnauk
społecznychiprzyrodniczych.Celemartykułujestzwrócenieuwaginateaspekty
postawyinżyniera,któresądiametralnieodmienneodtychkojarzonychzpop-
perowskiminżynieremutopijnym,anawetprzekonywanie,żezarównowartość
poznawcza,jakiaplikacyjnabadańekonomicznychwzrosłaby,gdybyekonomiści
wswychbadaniachposzliśladamiinżynierów.Tenceljestrozpatrywanynadwóch
płaszczyznach.Ogólniejszapłaszczyznarozważańdotyczyznaczeniametodologii
badańnaukowychorazsposobupojmowaniaracjonalnościjakoprzesłankidzia-
łaniaiposzukiwaniaprawdy.Drugipoziomanalizydotyczykontrowersjiwokół
badańekonomicznychiedukacjiekonomicznejzperspektywywspółczesnego
kryzysu.
1.Dlaczegoinżynieriaspołeczna
niepowinnabyćutożsamianazinżynieriąutopijną
idlaczegotopojęciezasługujenarehabilitację?
PierwszegopowodudostarczasamPopper.Autortenpiętnujepostawęinżynie-
rautopijnego,alezalecametodęinżynieriicząstkowej.Uwzględniającniepew-
nośćludzkiejwiedzy,Popperodrzucadrogętotalnejrekonstrukcjispołecznej,
leczuznajekoniecznośćnieustannegoreformowaniaspołeczeństwa.Krytykuje
koncepcjęMarksa,wedługktórejpolitykajestdopieronatrzecimmiejscu(po
zmianachtechnikiiekonomicznychstosunkachklasowych)iprzypisujewładzy
politycznejpodstawoweznaczenie.Odrzucadogmat,żewładzaekonomicznależy
upodstawzłaspołecznegoiprzekonuje,żegłównymźródłemwszelkiegozłajest
każdaformaniekontrolowanejwładzy.Stądpotrzebabudowyinstytucjidemo-
kratycznejkontroliwładzyekonomicznej(Popper1993,t.1,s.327–328).Zale-
canametodainżynieriicząstkowejwymagainterwencjonizmupaństwowego,ale
matobyćinterwencjarealizowanametodąpośrednią,którapoleganatworzeniu
systemuprawnegoinstytucjichroniącychjednostkę.Jesttometodadługofalowa,
metodapróbibłędów,któraumożliwiadyskusjeiciągłezmiany,którychpotrzebę
ujawniadoświadczenie.Inżynieriacząstkowawykluczainterwencjębezpośrednią
(personalną),czylinadawanieorganompaństwaprawadowszelkichdziałań,któ-
rezostanąuznanezaniezbędnedoosiągnięciawyznaczonychwdanymokresie
celów(Popper1993,t.2,s.140–141).
Drugipowódrehabilitacjiinżynieriinagruncieekonomiijestzwiązanyzgene-
ząterminuHinżynieriaspołeczna”.Termintenodpoczątkubyłzwiązanyzideąwy-
korzystanianaukiiwiedzyeksperckiejdorozwiązywaniaproblemówzwiązanych
zracjonalnymwykorzystaniempracywprzedsiębiorstwie,aniezideąrewolucyj-
nej,totalnejitymsamymnierealistycznieujmowanejzmianyspołecznej.Termin
wprowadziłholenderskiprzemysłowiecJacobC.Markenwpracyzatytułowanej
