Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekonomiaiinżynieriaspołecznazperspektywykryzysu
11
IndustrialSocialOrganization(1900).MarkenużyłterminuHinżynieriaspołecz-
na”,zwracającuwagęnakoniecznośćwykorzystaniaspecjalistycznejwiedzydo
rozwiązywaniaproblemówzarządzanialudźmi,takjakekspercitechniczniroz-
wiązująproblemyzarządzaniazasobamimaterialnymi.ZkoleiWilliamTolman,
autorpracySocialEngineering(1909)napisał,żerelacjęmiędzykapitałemapra-
cąnajlepiejoddajesłowowzajemność(mutuality)1,arozwójduchawspółpracy
międzykapitałemapracąwwarunkachrosnącejzłożonościrelacjispołecznych
wymagastosowaniaświatowegodoświadczeniawdziedziniepracy(Tolman1909,
s.366).Autorjużwewstępienapisałoswojejksiążce,żebędzieonasłużyćjako
Hpodręcznikzawierającysugestieiporadywcelupraktycznegowykorzystaniado-
świadczeńinnych”(Tolman1909,s.IV).Tolmanniezmierzałzatemdokonstruk-
tywistycznegokształtowaniarzeczywistościspołecznej,leczzalecałkorzystanie
zróżnorodnychdoświadczeń,czyliproponowanaprzezniegoinżynieriamogła
byćzgodnazliberalnąmetodąpróbibłędów.
Trzecipowódponownegoprzemyśleniaznaczeniainżynieriijakometody
badaniagospodarowaniaisposobuwpływanianaprocesygospodarczejestwy-
nikiemzjednejstronydokładnegooglądupostawyimetodyinżynierarozwią-
zującegoproblemytechnicznepowstającewrelacjiczłowiekaześrodowiskiem
przyrodniczym,zdrugiejzaśkrytycznejanalizyzachodniejfilozofiiracjonalno-
ściimetodologiibadańnaukowych.Tentrzecipowódjestnajważniejszyimoże
skłaniaćdozaskakującejkonkluzji,żepodejścieinżynieramożestanowićdobry
punktwyjściadokrytyki,anastępniepożądanejzmianymetodologiibadańeko-
nomicznych.Oznaczato,żenagruncienaukspołecznychupowszechniłosiębłęd-
nepojmowanieinżynieriijakometodypostępowaniastosowanejwrozwiązywaniu
problemówtechnicznych,cojestzwiązanetakżezkontrowersjamiwokółróżnic
międzymetodologiąnaukspołecznychiprzyrodniczych.Zuwaginaszczególne
znaczenietejkwestiiomówimyjąszerzej.
2.Filozofiainżynieriiversuszachodnimodelracjonalności
Inżynieriajestpowszechniepojmowanajakorozwiązywanieproblemówpraktycz-
nychpoprzezbezpośrednieczerpanieznaukprzyrodniczych.Ztejperspektywy
krytykainżynieriispołecznejopartajestnaargumencie,żezłożonośćispecyfika
zjawiskspołecznychwykluczabezpośredniekorzystaniezteoriiformułowanych
nagruncienaukspołecznychwcelukształtowaniastrukturspołecznych.Tymcza-
seminżynieriaczłowiekawobecświataprzyrodniczegoniejestopartanabezpo-
średnimczerpaniuzteoriinaukowychiwartoteżdodać,żeraczejnieprzyjmuje
formytotalnejprzebudowyśrodowiskaprzyrodniczego.Projekttakijesttrudny
1Wartopodkreślić,żewzajemnośćjakoważnacechastosunkówekonomicznychjestakcentowana
zaJohnemR.Commonsemwliteraturzeinstytucjonalnej,wktórejzapierwszorzędnezadanieekonomii
uznajesiębadaniewspółdziałanialudzi,azapodstawowąjednostkęanalizyekonomicznejjestprzyjmowana
transakcja(Williamson2009,s.456).
