Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział1.Rozważaniaogólne
Bezpośredniaregulacjawolumenu(ilości)
Obokregulacjicen,drugimpodstawowymrodzajemregulacjijestbezpo-
średniaregulacjawolumenuprodukcjilubhandlu.Przyspełnieniupewnych
warunkówistniejerównoważnośćefektówobupodstawowychmetodregula-
cji:zmianycenykonsumowanegolubprodukowanegotowaruizmianyjego
wolumenu(ilości).Wgospodarcekonkurencyjnejzmianacenytowaru,czy
toprzeznarzuceniecenypodmiotomgospodarczympodległympaństwu,czy
teżnaskuteknałożeniapodatku,wpływanazmianęilościprodukowanegolub
konsumowanegotowaru.Zdrugiejzaśstrony,zmianapodażydanegodobra,
czytonaskuteknp.licencjonowaniaprodukcjilubhandlu,czyteżwymuszania
jegoprodukcjilubcentralnegoplanowania,prowadzi-przezzmianęrelatywnej
rzadkości-dozmianyjegoefektywnejceny.
Oilenakładaniepodatkówwpływanazmianęcenorazrozmiarówobrotu
towarowegowsposóbpośredni,otylewprowadzanieograniczeńilościowych,
wpływającbezpośrednionazmianęwielkościobrotów,zmieniastopieńrzadkości
towarów,azatemichrelatywneceny.
Politykaracjonowaniailościowegozyskałaszczególnąpopularnośćwhandlu
zagranicznym-przedewszystkimwformiekontyngentowaniaimportu.Istnieje
formalnarównoważnośćmiędzyskutkamiwprowadzeniaograniczeńrozmiarów
importuaskutkaminałożeniacełnaimport.Dlakażdegopoziomutaryfycelnej
możnaznaleźćrównoważnewskutkachograniczeniaimportowe,adlakażdego
zakresuograniczeńilościowychmożnaznaleźćekwiwalentnąwskutkachtaryfę
celną.
Konsekwencjąkontyngentowaniaimportuwtradycyjny,arbitralny,sposóbjest
przechwyceniepotencjalnegodochodupaństwaprzezuprzywilejowanepodmioty
prywatne.Innymisłowy,następujetransferquasi-subsydiówodkrajowychkonsu-
mentówdokrajowychlubzagranicznychbeneficjentówtychograniczeń.Zauważmy
jednak,żetakjakspadekcenypłaconejprzezkonsumentawprzypadkukontrolicen
maksymalnychnieoznaczaautomatycznie,zuwaginawzrostkosztówniepienięż-
nych,wzrostunadwyżkikonsumenta,takwzrostcenytowarukontyngentowanego
narynkukrajowymniemusioznaczaćwzrostunadwyżkiproducentakrajowego.
ZabiegipotencjalnychbeneficjentówouzyskanielicencjinaimportQ(tzn.wisto-
cie,ouzyskanierentyekonomicznej)wiążąsięzponoszeniemkosztówwformie
zarównopieniężnej(np.dotacjinarzeczpartiipolitycznych),jakiniepieniężnej
(czasu,usługpolitycznychitp.).Prowadzićtomożedocałkowitegorozproszenia
tejczęścinadwyżkikonsumenta,którapowinnapowiększyćnadwyżkękrajowego
producenta10.Oczywiście,wprowadzeniewolnegorynku(przetargówlubaukcji
licencjiimportowych)radykalniezmieniamapęstratikorzyścibezpośredniej
regulacjiimportu.
10WprzypadkuIndiilubKeniido40%dochodunarodowegomogłoulegaćrozproszeniu[por.:Krueger,
1974,s.291-303;Magee,Brock,Young,1989].
