Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Zamiennośćpolitykipodatkowejiregulacjimikroekonomicznej
25
przewagikomparatywnej.Następujezaśsystematycznandespecjalizacja”9eko-
nomicznaspołeczeństwa.
Konsumencipłacązatemczęśćcenywpieniądzuiczęśćwformieniepienięż-
nej.Łącznykosztponiesionyprzezkonsumentaprzekraczaczęstonietylkocenę
kontrolowaną,lecztakżecenęrynkową.Wefekcieciężarkontrolicenrównyjest
ciężarowipodatkuodsprzedaży.Wodróżnieniujednakodpodatkuodsprzedaży,
beneficjencitegopodatkusąprzypadkowiirozproszeni.OstatecznietowarQnabędą
osobyoniskiejwartościalternatywnejczasu(pozastaniemwkolejceitp.),zamiast
cinkrańcowi”potencjalnikonsumenci,którzyodnieślibynajwiększekorzyści
zichnabycia.Wpewnychprzypadkachstratybezowocne(tj.nieskompensowane
stratydobrobytu-por.Aneks7)kontrolicenmogąwielekroćprzekraczaćstraty
bezowocnentradycyjnego”opodatkowania.
Teorięregulacjicenmożnaanalizowaćnawielutypowychprzykładach,takich
jak:rozpowszechnionawwielukrajachkontrolaczynszówmieszkalnych,cen
energii(np.elektrycznej),ustanawianiecenmaksymalnych-iwreszcietypowego
narzędziapolitykisocjalnej-płacminimalnych.
Stosunkowołatwomożnawykazaćrównoważnośćregulacjicenipodatko-
wanialubquasi-opodatkowania.Regulacja,względniekontrolacen,możebyć
formąopodatkowanialubsubsydiowania.Jeśliorganypaństwa,jakoagendy
sektorapublicznego,finansująróżnicemiędzycenamimaksymalnymilubcena-
miminimalnymiacenamirynkowymizapomocąsubsydiówdlaproducentów
lubkonsumentów,mamydoczynieniazjawnymsubsydiowaniem.Jeśliorgany
państwatworząlubpomagająwtworzeniumonopoluiściągająróżnicęmiędzy
wysokącenąmonopolowąacenąkonkurencyjnązapomocąpodatków,wówczas
oczywiściemamydoczynieniazopodatkowaniemnadwyżki,doktórejpowstania
przyczyniłsięorganregulujący.
Regulacja,względniekontrolacen,możebyćtakżeformąquasi-podatkowania
lubquasi-subsydiowania-tzn.arbitralnegouszczerbkuwsilenabywczejpod-
miotówsektoraniepublicznego(np.transferusiłynabywczejodkupującego
dosprzedającegowprzypadkuwymuszaniacenminimalnychiodsprzedającego
dokupującegowprzypadkuegzekwowaniacenmaksymalnych)-bezzasilania
przychodówpaństwa.Państwojakgdybygenerujekoszty(np.psychologiczne
quasi-podatników-tzn.osób,któretracąsiłęnabywczą),rezygnującjednak
zwpływówbudżetowychi(pośrednio)pozbawiającspołeczeństwodóbrpublicz-
nych,jakiemogłybyzostaćsfinansowaneztychprzychodów.Wwieluprzypadkach
regulacjacenjestzatembardziejszkodliwazekonomicznegopunktuwidzenianiż
równoważnewskutkachopodatkowanie.
9Wysokiestopybezrobociainiskiestopyzatrudnieniawwielugospodarkachpostsocjalistycznychmogą
byćczęściowowynikiemdespecjalizacjimieszkańcówtychkrajówlubraczejichnspecjalizacjiwczasochłonnej
despecjalizacji”(np.wystawaniawkolejkach),którejwymagałsystemtrwałegobrakurównowagirynkowej.
