Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Jednorównaniowyliniowymodelekonometryczny.Metodanajmniejszychkwadratów
Ostatnimelementem(1.1)jestbowiemzmiennalosowaszwanaskładnikiemlosowym,
którejrealizacjinieznamy.Jejobecnośćpowoduje,żewzór(1.1)niejestzależnością
deterministyczną.Pozdefiniowaniuzmiennychxorazyiuzasadnieniuzwiązkumiędzy
nimizależność(1.1)staniesięinterpretowalna8.
Potrzebauwzględnieniaskładnikalosowegowzależnościachopisującychzwiązki
międzyzmiennymiekonomicznymiwynikam.in.znastępującychprzyczyn:
•postępowaniepodmiotówgospodarujących,wszczególnościczłowieka,niejest
deterministyczne;naprzykładtensamkonsumentmożezachowaćsięwdwóchiden-
tycznychsytuacjachróżnie;
•sposóbstatystycznegomierzeniazjawisk(procesów)ekonomicznychjestniedo-
skonały;
•konstrukcjamodeluekonometrycznegomożebyćwadliwazewzględunapomi-
nięciezmiennych,pominięciezwiązkówmiędzyzmiennymibądźuwzględnieniezłych
zmiennych.
Takjakskutkidwóchpierwszychprzyczynwystępujązawsze,takskutkitrzeciej
przyczynywyeliminujemytymlepiej,imlepiejpoznamytajnikimodelowaniaekono-
metrycznego.
1.1.2.Zmiennemodelu,danestatystyczne
Znanynamzmatematykipodziałzmiennychnazmienneniezależneizależnewprzy-
padkuzmiennychwystępującychwmodelachekonometrycznychjestniewystarczający.
Wkażdymmodeluekonometrycznymistniejądwarozłącznepodzbioryzmiennych:A–
zmienneendogeniczne:bieżąceiopóźnione(wyjaśnianeprzezmodel),B–zmienne
egzogeniczne:bieżąceiopóźnione(niewyjaśnianeprzezmodel,pełniącewmodeluwy-
łącznierolęzmiennychwyjaśniających).
Częstomówimyozmiennychobjaśnianych(ichzbiórokreślamyjakozbiórC)
orazzmiennychobjaśniających(zbiórD).Przekonamysię,żewogólnymprzypadku
zbioryCiDniesązbioramirozłącznymi.Wystarczy,żewjednymrównaniumodelu
pewnazmiennajestwyjaśniana,awkolejnymonasamawyjaśniakształtowaniesięinnej
zmiennej.
Wśródzmiennychwystępującychwmodelachekonometrycznychwyróżniasiędwa
podzbiory:
•zmienneilościowe,
•zmiennejakościowe.
Zmiennymiilościowymijestnp.liczbastudentówSzkołyGłównejHandlowej,licz-
baszkółwyższychwPolsce,liczbapracującychwgospodarcenarodowej,wartośćpro-
duktukrajowegobrutto,płacapielęgniarki–instrumentariuszkiwSzpitaluBródnowskim.
Zmiennymijakościowymisą:płećpracownika,kwalifikacjepracownika,dobrobyt,
jakośćwyrobu.Napotrzebymodelowaniaekonometrycznegoistniejewielesposobów
zastąpieniazmiennychjakościowychzmiennymiilościowymi.Jednymznichjestwpro-
8Statystycynazywająwzór(1.1)równaniemregresji,azależnośćmiędzyyax—regresją.Wekono-
metriiwymagasiędodatkowointerpretowalnościzwiązkumiędzywyróżnionymizmiennymi.
