Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Jednorównaniowyliniowymodelekonometryczny.Metodanajmniejszychkwadratów
Theil(1979)zwracauwagęnacechyekonometrii,która„zajmujesięempiryczną
weryfikacjąprawekonomicznych.Słowoempirycznywskazujenato,żedanewykorzy-
stywanedotejweryfikacjiotrzymujesięzobserwacji;obserwacjatamożepolegaćna
dokonaniukontrolowanegoeksperymentu,zaprojektowanegoprzezekonometrykawce-
luweryfikacjiokreślonego,interesującegogoprawaalbomożetobyćobserwacjabierna.
Uekonomistów,podobniejakumeteorologów,przeważatendrugitypobserwacji.”
MyślTheilarozwijaChow(1995),pisząc:„Ekonometriajestnaukąisztukąstosowa-
niametodstatystycznychdomierzeniarelacjiekonomicznych.Wpraktyceekonometrii
upodstawmodelualbozbioruhipotezsformułowanychwceluwyjaśnieniadanegozja-
wiskależyteoriaekonomiczna,informacjepochodzącezróżnychźródeł,atakżepewne
dodatkowezałożenia.Metodyekonometrycznesąstosowanedoestymacjiparametrów
modelu,testowaniahipotezoparametrach,sporządzaniaprognoz.Budowaniemodelu
ekonometrycznegojestsztuką,takjaksztukąjestzaprojektowaniebudynku.”
Sadowski(1997)zastrzega,żeniejestłatwopodaćdefinicjęekonometrii,naktórą
byłabypowszechnazgodaistwierdza,iż„[...]ekonometriazajmujesięspecyficznymi
metodamistatystycznymipozwalającymibadaćzwiązki,jakiewystępująmiędzyróżny-
miwielkościamiekonomicznymi,takimijakpopyt,cena,dochód,podażitp.”
Zastanówmysięnajpierw,cotoznaczywyposażaćteorięekonomiiwtreśćempi-
ryczną.Studiującpodręcznikiimonografieczytozzakresumikro-czymakroekonomii,
trudnoniezauważyćpowszechnegozwyczajuwspółczesnychekonomistów,polegają-
cegonaprzedstawianiuianalizowaniuteoriiprzyużyciurównańlubukładówrównań.
Konstrukcjetakieopisująhipotetycznezależnościmiędzykategoriamiekonomicznymi.
Wnioskowanienapodstawiemodelipolegam.in.nadokonywaniuprzekształceńalge-
braicznychidochodzeniudozwiązkówmniejoczywistychiintuicyjnychniżzapisane
początkowo.Następnymkrokiemwrozumowaniujestpodjęciepróbyempirycznejwe-
ryfikacjisformułowanychhipotezteoretycznych,abyprzejśćzeświataabstrakcyjnych
związkówteoretycznychdoświatarelacjiilościowych.Iwłaśniewtymmiejscupojawia
sięekonometria,aściślejmówiącmodelowanieekonometryczne.
Czymasensponoszenietruduwcelupoznawaniakonkretnychzwiązkówilościo-
wych,mających,cozrozumiałe,ograniczonyzasięgwsensiegeograficznymihisto-
rycznym?Czykwantyfikowaniezjawiskalboprocesówdziejącychsię„tuiteraz”jest
celowe?Okazujesię,żetak,itoconajmniejztrzechpowodów.Popierwsze,wna-
szympostępowaniumożemyrealizowaćcelpoznawczy,tzn.potwierdzaćalboobalać
formułowanehipotezyzteoriiekonomii.Podrugie,zależnościotrzymywanewtoku
modelowaniaekonometrycznegomogąsłużyćdoprzewidywaniarozwojuwczasiealbo
przestrzenizjawisk(procesów)zachodzącychwustalonejrzeczywistościekonomicz-
nej.Powiemy,żeekonometriarealizujewtedycelpredyktywny1.Wreszciepotrzecie,
znajomośćilościowychzależnościmiędzymiaramikategoriiekonomicznych2pozwala
1Predykcja:przewidywanieprzyszłychrealizacjialbocechstatystycznychprocesustochastycznego
(Słownikwyrazówobcych,1999).
2Naprzykładmiarąabstrakcyjnejkategoriiekonomicznejzwanejzagregowanymproduktemgospodarki
narodowejjestproduktkrajowybrutto.Zasadyliczeniaproduktukrajowegobruttoprzyjęteprzezstatysty-
kówpozwalająnadaćtemupojęciuwymiarliczbowy.Dalej,wpewnymuproszczeniu,mówimyoprodukcie
krajowymjakoozmiennejcharakteryzującejstangospodarki.
