Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
monarchówhiszpańskich8lJeżelipojawiałysiętendencjedołagodzenia
postawywobecIndian,tomiałyoneźródłowduchuchrześcijańskim,
niezaśwdoktrynachfilozoficznychlubprawnychlPodobnierzeczsię
miałazMontesinosem–odwołałsięonwłaśniedowartościchrześci-
jańskich,przedewszystkimdoprzykazaniamiłościorazideigodności
człowiekawypływającejznadanejmuprzezBoganaturylWystąpienie
to,doktóregoMontesinoszostałdelegowanyprzezinnychdomini-
kanówzHispanioli(apierwszaichgrupa,którejzwierzchnikiembył
PedrodeCórdoba,przybyłatamwroku1510),mimożeniepodawało
wwątpliwośćprawHiszpanii,atylkokonkretnezachowaniaposzczegól-
nychencomenderos,osiągnęłojednakżezarównowymiaruniwersalny,
jakiwymierneskutki9l
Wrzawa,którapodniosłasięwreakcjinanieprzejednanestanowisko
dominikanów,dotarła–wpostaciskarg–doFerdynandaKatolickie-
go,którypismemz20marca1512rokunakazałgubernatorowiwyspy,
DiegoKolumbowi,rozwiązanieproblemuniepokornychmisjonarzyl
Mielionizaprzestaćgłoszeniakazań,agdybyniechcielipodporządko-
waćsiętemurozporządzeniu,mianoichodesłaćdoHiszpaniilTrzydni
późniejpodobnylistwysłałprowincjałdominikanów,AlonsodeLoaysal
WrezultacieMontesinospowróciłdoHiszpanii,leczdyskusjanie
8
ZoblP
lV
lDlCarro,oplcitl,sl263-264lAleksanderVIwydałczterybulle
w1493roku(dwieptlIntercaetera,EximiaedevotionisorazDudumsiquidem)lJak
zauważaMlŻywczyński,chociażsamfaktdonacjijużwówczasniebyłjednoznacz-
ny,toichwymowa–zdecydowanepołożenienaciskunamisjęchrześcijańskąidąże-
niedozbawieniaIndian–jestznaczniełagodniejszaniżwwypadkuwcześniejszych,
podobnychbulli,któreotrzymywaliPortugalczycynplodMikołajaV
,gdziepojawiało
sięmlinlpozwolenienabranieniewolników(zoblMlŻywczyński,LasCasas:jegożycie
idziałalność,w:BldeLasCasas,KrótkarelacjaowyniszczeniuIndian,przedmlnapi-
sałikomentarzamiopatrzyłMlŻywczyński,przełlKlNiklewiczówna,Warszawa1956,
sl26)lIdeologicznywymiarbullijakopodstawylegalizującejimperialnezakusyMo-
narchówKatolickichpozostajejednakbezsporny;byłyoneporównywanedodona-
cjiKonstantyna,którąwówczas–pomimoprzeczącychtemu,niezbitychdowodów
przedstawionychprzezLorenzoVallęw1440roku–uważanojeszczeniekiedyzado-
kumentautentyczny(copobrzmiewanplwargumentacjiSepúlvedy),atymsamym
umożliwiaływytworzenieobrazumonarchiiuniwersalnej,zjednymwładcą,jednym
prawemijednąreligią[zoblAlPagden,SeñoresdetodoelmundolIdeologíasdelimpe‑
rioenEspaña,InglaterrayFrancia(enlossiglosXVI,XVIIyXVIII),tradldeMlDolors
GallartIglesias,Barcelona1997,zwłaszczasl45-48]l
9
ZoblP
lV
lDlCarro,oplcitl,sl266l
VI
