Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
tętniąw(...)pulsie”43.WwierszuRimbaudaStatekpijanyżegluga
odbywasięwewnątrzpodmiotuikończypragnieniempowrotudo
Dbłotnistejkałuży”wewnątrzEuropy44–tymsamymulegazminima-
lizowaniu.PrawdziwymnapędemtegostatkuokazujesięNieskoń-
czoność;wPodróżyBaudelaire’aczytamy:
Ośmierci,kapitanie,czas!Zakończnaszlament–
Tenświtnasnudzi.ChcemypićNieskończoności!
Jeślinieboiziemia–czarnejakatrament,
Naszeserca–tyznaszje–pełnesąświatłości45.
Oczywiście,jakzauważaMariaJanion,D...obokgóristepu
morzekonstytuowałoromantycznąprzestrzeńnieskończonościiro-
mantycznejejdoznawanie”,przyczympodkreśleniawymagafakt,
żezwyjątkiemNorwidaromantycznipoecibyliraczejpodróżnika-
mi-turystami46.StądwłaśniebierzesiędystansConradadoSonetów
krymskich.ChoćprzyznajesięondofascynacjiMickiewiczemijego
wpływu,tojednakzapytanyprzezMarianaDąbrowskiegooto,czy
wSonetachkrymskichodnajdujeelementywłasnejtwórczości,od-
powiada:DNie,wiepan,zupełnienie.Mickiewiczmiałprzedsobą
burzliwejezioro.MorzewidzisiędopierowdrodzedoSingapoore,
doAustralii”47.NiechodzitubynajmniejonaiwneprzyznanieDdo-
świadczeniu”prymatunadDwiedzą”.Conradpoprostupróbujeod-
zyskaćmorzezmapypodporządkowanejpodmiotowi.
WkonwencjipoetyckiejXIXwiekupodróżmorskabardzo
częstobywapretekstemdopostawieniapodmiotupozaczasem
iprzestrzenią,jaktowidzimywwierszuNorwidazamieszczonym
wnoweliCywilizacja:
Pożegnałem,cokochałem
Upominekzłączynas
43CharlesBaudelaire,Kwiatyzła...,dz.cyt.,s.80.
44ArthurRimbaud,Poezjewybrane,dz.cyt.,s.96.
45CharlesBaudelaire,Kwiatyzła...,dz.cyt.,s.139(przeł.AntoniLange).
46Por.MariaJanion,„Jaksmutnyżeglarz...”,w:CyprianNorwid,Cywilizacja.
Legenda,WydawnictwoMorskie,Gdańsk1978,s.5.
47MarianDąbrowski,RozmowazJ.Conradem,w:MariaDąbrowska,Szkice
oConradzie,wstęp,redakcjaiprzypisyEwaKorzeniewska,wyd.IIuzupeł-
nione,Czytelnik,Warszawa1974,s.45.
22
