Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DokumentacjasądowawprocesachoczarywSądzieNadwornymwSzczecinie
15
zydentsądu(Hofgerichtpräsident).Wpraktycejednak(zewzględunaopór
zestronystanów)do1634r.urządtenpozostawałnieobsadzony18.Samsąd
składałsięzaśzurzędnikówmerytorycznychorazpersonelukancelaryjnego
ipomocniczego.
Pracamisądukierowałzarządcasądunadwornego(Hofgerichtverwalter),
którywrazzradcamisądowymipodejmowałdecyzjewsprawachinadzorował
pracękancelariisądowej.Toonbyłdysponentemspecjalnejpieczęciksiążęcej
dosprawsądowych.Wymaganoodniegotakżeodpowiedniegowykształcenia
prawniczego.W1634r.stałsięczłonkiemutworzonegowówczasZarządu
KsięstwaPomorskiego(PommerscheRegierung)19.Urzędnikamimerytorycz-
nymibyliradcysądowi(Hofräte),którzypełnilifunkcjęasesorów.Zostawali
nimiradcydworupowołanidopracywsądzie,którychzadaniembyłorefe-
rowanieikoreferowaniesprawpodczaspostępowaniasądowego.Początkowo
radcówsądowychbyłotrzech,aod1613r.czterech(wtymdwóchmieszczan
zestopniemnaukowymdoktoraprawa)20.Od1613r.dopomocymeryto-
rycznejdlaradców–najpierwnwraziepotrzeby”–zaczętopowoływaćrefe-
rendarzy,którzynastałeujęcizostaliwskładziesąduw1634r.(dwieosoby)21.
Obsługękancelaryjnądlasądunadwornegostanowiłapoczątkowokan-
celariaksiążęca.Ordynacjaz1569r.wymieniałajużposzczególnychurzęd-
nikówkancelarii,którzymielizajmowaćsięsprawamisądowymi,aledopiero
ordynacjakancelaryjnaz1575r.wyraźniewskazała,żekancelariaSąduNa-
dwornego(Ratstube)niestanowiczęścikancelariiogólnej(Kanzlei),aledziała
obokniej22.Wkancelariisądowejpowstawaćmiaływyłączniepismadotyczą-
cewszelkichsprawspornych.Personelkancelarii–tj.protonotariusz,sekre-
tarzipomocnikprotonotariusza(kopista)–miałbyćopłacanyzdochodów
18HGO1569,k.7;R.Petsch,op.cit.,s.98;L.Turek-Kwiatkowska,op.cit.,s.109;
P
.Gut,op.cit.,s.278.W1634r.wustawieoustrojupaństwapowołanourządprezydenta,
zkompetencjamibezpośredniegonadzorunadsądownictwem,alebyłatojużzupełnieinna
rzeczywistośćprawno-ustrojowa.PrezydentmiałkierowaćpracamiZarządu(Regierung),do
któregonależałrazemzinnymiurzędnikamicentralnymi.
19HGO1569,k.8–13v;R.Petsch,op.cit.,s.97,101–102,104;L.Turek-Kwiatkow-
ska,op.cit.,s.110–111.
20HGO1569,k.14–18;R.Petsch,op.cit.,s.104;L.Turek-Kwiatkowska,op.cit.,
s.113–115.
21R.Petsch,op.cit.,s.104–105.
22HofordnungHerzogJohannFriedrichsvonPommern(1575),[w:]DeutscheHoford-
nungendes16.und17.Jahrhunderts,hrsg.v.A.Kern,Bd.1,Berlin1905,s.111–113;
F
.Hasenritter,op.cit.,s.174;H.Koch,op.cit.,s.63–64.
