Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AgnieszkaGut
Odrazunależyzaznaczyć,żewsprawachkarnychSądNadwornywSzcze-
cinieorzekałnapodstawieogólnychprzepisówprawnychobowiązujących
wcesarstwieorazogólnychprawiszczegółowychprzywilejów,atakżezwycza-
jówKsięstwaPomorskiego6.Spośródprawaogólnegocesarstwanajważniejsza
byłaConstitutioCriminalisCarolinaz1532r.,czylikodeksprawakarnego
ogłoszonyprzezcesarzaKarolaV,zawierającyinformacjenatematprocedury
postępowaniakarnegoorazkatalognajcięższychprzestępstwkarnych(Pein-
licheStrafen)wrazzprzypisanymidonichrodzajamikar7.Wśródowychnaj-
cięższychprzestępstwkarnychwymienionezostałorównieżczarostwo,októ-
rymmówiłyartykuły44,52i109,określającecorpusdelicti,trybprzesłucha-
niaisposóbkaraniawprzypadkuczarów.Czarostwojakojednoznajcięższych
przestępstwwymieniatakżepomorskaordynacjasądowaz1569r.,gwaran-
tująca,żeczarostwoiinnenieprawościbędąpoważnietraktowane,ścigane
ikarane8.Expressisverbisczarostwowymienionezostałotakżewdołączonejdo
ordynacjiz1569r.instrukcjiprowadzeniapostępowaniakarnego,którabyła
przeznaczonadowiadomościsądówIinstancjiwksięstwie9.
Materiałypozostałepoprocesachoczarymogązatemstanowićdobry
przykładdziałalnościkancelariisądowejrównieżwkażdyminnymrodzaju
przestępstwakarnego.JakwykazująbadaniaRobertaZagolli,procesyteprze-
biegaływedługtychsamychzasad,wymagałytakiejsamejproceduryformal-
nejjakinnepostępowaniakarneidochodziłoprzynichdotakichsamych
Hexenprozeß(i.J.1520),MonatsblätterderGesellschaftfürPommerscheGeschichteund
Altertumskunde15(1901),s.89–90;A.Haas,ÜberdaspommerscheHexenwesenim16.und
17.Jahrhundert,BaltischeStudienNF34(1932),s.161.Wkontekścietematuartykułu
interesującemożebyć,żeinformacjeonajstarszychprocesachpochodząwłaśniezksiągsądu
nadwornego;zob.LandesarchivGreifswald(dalejcyt.LAG),Rep.40I/68(1520r.),Archi-
wumPaństwowewSzczecinie(dalejcyt.APSz),ArchiwumKsiążątSzczecińskich(dalejcyt.
AKS),sygn.I/4511(1538r.).Większośćwiadomościnatematwczesnonowożytnychpro-
cesówoczarywKsięstwiePomorskimpochodzizarchiwówuniwersytetówwGreifswaldzie
iRostoku,które–oboksąduławniczegowSzczecinie(aktaniezachowane)–byłygłównymi
miejscamiopiniodawczymidlasądówIinstancjiwsprawachkarnych;zob.S.Lorenz,Akten-
versendungundHexenprozess.DargestelltamBeispielderJuristenfakultätenRostockundGreifs-
wald(1570/82–1630),T.2:Quellen,Bd.1–2,Frankfurta/M.1983.
6UnservonGottsgnadenBarnimsdesEltern[...]HertzogenzuStettinPommern[...]Ge-
richtsordnung[ł],Alt-Stettin1569(dalejcyt.HGO1569),k.14v.
7S.Salmonowicz,Wizerunekkodeksu:ConstitutioCriminalisCarolina,RocznikNauk
Prawnych13(2003),1,s.53–65.
8HGO1569,k.52.
9Ibid.,k.101.
