Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historyanarodupolskiegoł
45
nowtrakcietychzmagań,jakiponich27,niewydawałysięwróżyćniczego
dobregoludnościziemizaanektowanejwwynikutychwojen
28
.Cowięcej,
usprawiedliwianiezaboruczęściziempolskich(akonkretniewojewództwa
malborskiegozElblągiem,biskupstwemwarmińskimiziemiąmichałowską
orazwojewództwachełmińskiego)jakomiędzyinnymirekompensatyzabez-
prawniezajęteprzezPolakówkrajeoderwaneniegdyśodŚląska(chodziło
owojewództwakaliskieipoznańskie),któregoFryderykIIczułsięfaktycznym
iprawnymdziedzicem,wyrażonewoficjalnymdokumencie
29
przezpruską
stronę,czyniłokwestięśląskąjeszczebardziejaktualnąiotwartą.Określenie
polskiegostanowiskawsprawiehistorycznychgranicŚląska,przypomnienie
jegopolskichkorzenistawałosięwtymmomencierzecząniezwyklepożą-
daną.Należałobywięcoczekiwać,żeNaruszewiczprzystępującydozadania
przedstawienianowejwykładnidziejównarodowychbędzienatenproblem
wyjątkowoczułyiwrażliwy
.
Przechodzącdoszczegółowejanalizyproblematykiśląskiejwdzielebi-
skupakoadiutorasmoleńskiego,należyzwrócićuwagęnafakt,iżŚląskkon-
sekwentnie,wznaczącejczęścinarracji,postrzeganyjestjakordzennaczęść
ziempolskichniczymsięnieodróżniającąodpozostałych.Zamieszkującago
społecznośćnieprzejawiażadnychznamionodrębnościwstosunkudoinnych
mieszkańcówPolski.Jedynądostrzeganącechątegoobszarubyłoprzygraniczne
położenie,zktóregojednakniewynikałyżadneistotne(pozaczęstymiobcymi
najazdami)konsekwencjedlaobliczaicharakterutejziemi.
Śląskniejestteżujmowanyjakogeograficznyregion,czyliwyróżniona,
specyficznakrainaprzyrodniczo-geograficzna,któramiałabycharakteryzować
sięjakimiśosobliwymiwłaściwościami(wzakresienp.ukształtowaniatere-
nu,klimatu,jakościgleby
,stopniairodzajuzalesieniaczybogactwnatural-
nych)imającaswojegranice.Tymbardziejwięcniedziwifakt,iżhistoryk
niedostrzegażadnychcechprzyrodniczychprzemawiającychzawyróżnianiem
27
Bywymienićchociażby:pruskiewtargnięciawgraniceRzeczypospolitejsłużące
porywaniuiwerbowaniudowojskamłodzieży
,rekwizycji,wymuszaniuokupów;pospolite
łupiestwaczyzalewaniekrajufałszywąmonetą.
28
Przykładowo,AndrzejZałuski,piastującywówczasgodnośćkanclerzawielkiego
koronnego,wyrażałpogląd,iżDRzeczpospolita,nieczekającnaostatecznewynikitoczącej
sięwojny
,powinnaszerokootworzyćswojegraniceiprzyjmowaćludnośćśląskąuciekającą
przedwojskamikrólapruskiegoFryderykaII”.Cyt.za:K.Bartkiewicz:Ziemienadodrzańskie
wmyślił,s.14—15.
29
Chodziopruskimemoriał:WykładprawKrólaJegomościPruskiegodoKsięstwPomerlii
idoinnychwielukrajówKrólestwaPolskiegoopracowanyprzeznadzorującegokrólewskie
archiwum,politykaipisarza,członkaBerlińskiejAkademiiNauk—EwaldaFriedricha
hr.vonHertzberg,ogłoszonyponiemiecku,francuskuiłaciniew1772r.A.F.Grabski:Myśl
historycznał,s.107—110.WpozycjitejrównieżwięcejnatematakcjiszukaniaDtytułów
prawnych”dozagarniętychwwynikuIrozbioruPolskiziem,podjętejprzezpruski,austriacki
irosyjskidwórorazodpowiedzinaniąstronypolskiej.
