Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odyskusyjnympojęciunarracjił
25
Reasumując,wtrójwarstwowymmodelunarracjiżadnazwarstwniefunk-
cjonujejakojejczęśćautonomiczna,leczzawszepozostajewścisłymzwiązku
zpozostałymi.Najważniejsząrolęodgrywawarstwagłębokajakosterująca
kształtemcałościnarracji.Bezpośrednimjednakżeprzedmiotemanalizystaje
sięzawszewarstwalogiczno-gramatyczna,naktórejpodstawiemożnawnosić
oprzesłaniuideologicznymizabiegachperswazyjnychobecnychwgłębszych
strukturachnarracji
43
.Takteżwięcbędziewwypadkudociekańprowadzonych
wdalszychpartiachtekstunadprzedstawieniamiŚląskawpolskiejhistorio-
grafii.
Odyskusyjnympojęciunarracjisyntetycznej
Jakjużzapowiadałam,przedmiotemmojejanalizybędzieszczególny
,okre-
ślonyrodzajtekstówhistorycznych,którymożnabybyłonazwaćpracami
oDcharakterzesyntetycznym”bądźDogólnym”44,powstałymiwobszarzepol-
skiejkultury
45
.Zasadniczorzeczujmując,womawianymokresiestanowiłyone
dominującąinajbardziejreprezentatywnąpostaćpisarstwahistorycznego
46
.Na
takwyspecyfikowanyzbiórskładająsięnarracje,którychcelembyłoukazanie
całościowejwizjidziejównarodowychodpoczątkówpowstaniapolskiego
państwadorozbiorów,aczasaminawetażpowiekXIXwłącznie.Pracete,
oróżnymoczywiściestopniuDsyntetyczności”isposobiekonceptualizacji,
powstaływszczególnychwarunkachniewoliiuciskunarodowegoPolaków
.
Czynniktenznalazłwnichswojewyraźneodbicie.Wsytuacjibowiem,kiedy
zaborcystaralisiępozbawićspołeczeństwopolskienarodowejtożsamości,
intensyfikując(włączniezodwołaniemsiędoprzymusufizycznegoinacisków
prawnych)zabiegirusyfikacyjneigermanizacyjne,wokolicznościach,kiedy
przedmiotDHistoriaPolski”rugowanybyłzeszkół,wspomnianetekstypełniły
częstofunkcjęorężawtejnierównejwalce,stanowiącjedyneizarazemwiary-
godne(botworzoneprzezPolaków)źródłowiedzyodziejachnarodowych.Ich
pisaniutowarzyszyłyczytelnedlaodbiorcy
,częstonawetexplicitewyrażone,
43
Odmienneujęciewłaściwościnarracjihistorycznej(zpunktuwidzenialiteraturo-
znawstwa)zob.K.Bartoszyński:Teoriaiinterpretacja.Warszawa1985,s.20—22.
44Por.A.Stępnik:Ukrainaistosunkipolsko‑ukraińskieł,s.15.
45Zob.przypis33.Wwypadkubadańdotyczącychepokizaborówtakiezakreślenie
granicprzedmiotudociekańmajeszczedodatkoweuzasadnienie,oczymwdalszejczęści
tektugłównego.
46Coprawda,wdobiePozytywizmu—naskutekrozwojubadańDszczegółowych”,
narracyjniekomunikowanychwpostaciprzyczynkówiujęćmonograficznych—sytuacja
zaczęłastopniowosięzmieniać.
