Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Uwarunkowaniahistoryczne
schronilisiętutajdowodzeniprzezEleazaraBenJairazeloci(hebr.Ka-
naim-gorliwi,członkowieugrupowaniapolityczno-religijnegopostu-
lującegowalkęzokupacjąrzymskąwJudei).Wsławilisiębohaterską
obronąprzedRzymianami,którzyzdobylitomiejscezwielkimtrudem.
Niezdołalijednakpojmaćzelotów,gdyżciwcześniej,chcącuniknąćnie-
woli,popełnilizbiorowesamobójstwo.Stalisięwtensposóbsymbolem
heroicznejwalkiowolnośćiwłasnątradycjęreligijną.Tragicznekon-
sekwencjeprzyniosłopowstanieBarKochbyw135roku,gdyżzjego
powoduRzymianiezakazaliŻydomwstępudoJerozolimy(coczęść
historykówinterpretujejakofaktycznypoczątekdiaspory5).Większość
Żydówopuściłazamieszkiwaneprzezsiebieziemieirozproszyłasięna
ogromnymterytorium,obejmującympierwotniemiędzyinnymiAfrykę
Północną,PółwysepIberyjski,południowąGalię,Rzym,Mezopotamię,
Kaukaz,Persję,AzjęŚrodkowąiIndie.
OprócztegoRzymianie,abyupokorzyćŻydów,zmienilinazwęJu-
deinaPalestynę.NazwatapochodziodluduFilistynów(jedenzniese-
mickichtzw.ludówmorza),któryosiedliłsięnajejwybrzeżuwXIIwie-
kup.n.e.PomiędzyXIIaVIIwiekiemp.n.e.głównyośrodekFilistynów
stanowiłoportowemiastoAszkelon.WVIIwiekup.n.e.Aszkelonzostał
podbityizniszczonyprzezwojskababilońskie.WIIIwiekup.n.e.Fili-
styniuleglihellenizacji.Wkolejnychwiekachtermin„Palestyna”utrwa-
liłsię.Przed1948rokiemdziałaczesyjonistyczninanowowprowadzili
doświatapolitykipojęcieErecIsrael(zhebr.„ZiemiaIzraela”),aleto
„Palestyna”występowałanajczęściej.Dzisiajsłowatebywająstosowa-
nezamiennie,alenierzadkoużyciejednegoznichmożemiećpostać
deklaracjiświatopoglądowej.„Palestyna”powiązanajestzarabskimi,
zaśErecIsraeliMedinatIsrael(zhebr.„PaństwoIzrael”)zżydowski-
miaspiracjamipolitycznymi.Podręcznikakademickiniejestwłaściwym
miejscemdorozstrzyganiatakichsporów.Omawianeterminymajątutaj
zastosowaniepragmatyczne,którewynikazdanegokontekstu.Naprzy-
kładwzestawiez„MandatemBrytyjskim”właściwajestnazwa„Palesty-
na”,botakąoficjalnieprzyjęliBrytyjczycy(mimosugestiispołeczności
żydowskiej,żebardziejwłaściwajestnazwa„ErecIsrael”).Dokładnie
rzeczujmując,wjęzykuangielskimnazwatabrzmiała:TheBritish
5Zob.J.Ciecieląg,PowstanieBarKochby132–135poChr.,Zabrze2008.
