Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Dziedzictwostarożytności
25
„Powiedział[aniołwimieniuBoga]:Niewyciągajrękinachłopca!Inic
munierób,boterazpoznałem,żeboiszsięBogainieodmówiłeśMi
twojegojedynegosyna”(Bereszit22,12,s.136).Abrahamzamiast
swegosynaIzaaka(Jicchaka)złożyłwofierzebarana,któregozobaczył
ztyłuzaplątanegorogamiwzaroślach.Dlamiejscategoprzyjętonazwę
WzgórzeMoria(hebr.harha-Morija),którejestpochodnąhebrajskie-
gosłowaoznaczającegonauczanie.Wedletradycjiżydowskiejuświęco-
nycharakterWzgórzaMoriasięgapoczątkówistnieniaświata,gdyżna
nimspoczywakamieńwęgielnyświata(ŚwięteŚwiętych).NaWzgórzu
ŚwiątynnymzbierałsięSanhedryn,czylinajwyższażydowskainstytucja
religijnaisądownicza2.PamięćoJerozolimieiuznaniedlaniejstałosię
przesłaniemprzekazywanymzpokolenianapokolenie.Traktujeotym
Psalm137:
Jeżelizapomnęciebie,Jeruzalem,
niechuschniemojaprawica.
Niechprzylgniemójjęzykdopodniebienia,
jeśliniebędępamiętałotobie,
jeżeliniebędęwynosiłJeruzalem
nadwszelkąradośćmoją3.
Wymownesąteżsłowa,którymiŻydziprzezwiekipozdrawialisię
nacałymświecie:„przyszłegorokuwJerozolimie”(hebr.Ba-szanaha-
-baabe-Jeruszalaim).JerozolimawielokrotniewspominanajestwBiblii,
wTalmudzieiwszeregutraktatówhistorycznychireligijnych.Ważne
dlawspółczesnejtożsamościżydowskiejokazałysiętakżeinnemiejsca
związanezdawnąhistoriąIzraela.ZaliczasiędonichMasadę,starożyt-
nątwierdzępołożonąnawschodnimskrajuPustyniJudzkiej,nadMo-
rzemMartwym
4
.WedługJózefaFlawiusza,żydowskiegopolitykaihi-
storyka(ur.ok.37rokuwJerozolimie-zm.ok.103rokuwRzymie),
pozburzeniuŚwiątyniJerozolimskiej,którenastąpiłow70rokun.e.,
2Zob.Ł.Niesiołowski-Spanň,MitycznepoczątkimiejscświętychwStarymTestamencie,
Warszawa2003.
3KsięgaPsalmów,tłum.zhebrajskiegoCz.Miłosz,Paryż1979,s.301.
4
Zob.P
.Dec,ZnajnowszychbadańarcheologicznychihistorycznychMasady,„RuchBiblij-
nyiLiturgiczny”1999,nr3,s.251-258.
