Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Związeklubścisłesąsiedztwokomentarzawskazuje,że„lektura”
wymaga,inaczejniż„czytanie”,podwyższonejkompetencjiwsto-
sunkudotej,jakądajepodstawowaalfabetyzacja.Nawetlektura
rozumianajakogłośneczytaniewiążesięzespecyficznymiwalorami
podmiotu(dobrygłosizdolnościaktorskie)orazwskazujenazawód
lubpozycjęspołeczną„lektora”8.Wspomnianazmianapozycjilektu-
ryprzyszławxixw.wrazzrewolucjączytania,któredziękirosną-
cejalfabetyzacjinabrałospołecznegocharakteru,główniezasprawą
matek,któreczytałyswoimdzieciompodczasdomowychlekcjiina
dobranoc.Czytanietakiekonotujeradośćiprzyjemnośćnieobecne
wikonicznychprzedstawieniachmędrców,aletakżepóźniejwygna-
nezczytaniaszkolnego,powszechnieutożsamianegozobowiąz-
kiemitowarzyszącąmunierzadkonudą.Świadectwasłowników,
notująckłopotliwąrozbieżnośćlekturyjakorzeczyijakodziałania,
mimowolniezacieśniająopozycyjneznaczenia,zapowiadająlekturę
jako„tekst-do-czytania”lub„tekst-w-czytaniu”.Jegooddziaływanie
irozumieniedokonujesięwyłączniewtrakcieczytania,ajedyną
obiektywnością(rzeczowością)tekstujestmaterialnośćjęzyka-
dźwiękówiliter,któreniemająsensupozaartykulacją.
Wnauceoliteraturzekategorialekturyjestpojęciempowszech-
nieużywanym,aleniełatwymdosystematycznegoopisuzasprawą
ogromnejróżnorodnościjejodmianhistorycznychispołecznych,
kolektywnychbądźindywidualnych.Indywidualnaaktywnośćlek-
turowajesttyleżnaturalna,coniemożliwadoobserwacji.Równie
poważnymwyzwaniemteoretycznymjestfaktistnieniaróżnych
lekturtegosamegotekstu,któresąfortunnemimoodmiennych
kompetencjiczytelników.To,comożnapoddaćanalizie,tolektura
8JakobjaśniaSamuelBogumiłLinde:„Lektor-czytelnik,jedno
zmniejszychduchowychświęceń,ichpowinnośćczytaćlekcyewkościo-
łach”.(S.B.Linde:Słownikjęzykapolskiego.T.2.Warszawa1951,s.617).Po-
dobnie„lektorka-zakonnicaczytającaksiążkiotreścireligijnejpodczas
wspólnychposiłków”.(SłownikpolszczyznyXVIwieku.Red.M.R.MAyenowA.
T.12.Wrocław1979,s.135.Tamteżlektura:„wykładobjaśniającytekst”).
14
CZASLektury
