Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Rytmżyciatonaprzemiennefazyaktywnościiodpoczynku,czuwaniaisnu.
Senjestnajbardziejnaturalnymstanemgłębokiejrelaksacji,doktórejwrytmie
dobowymzmierzanaszorganizm.Wświeciewspółczesnymposzukujesięspo-
sobówodprężeniairelaksacjigłówniewprzeciwdziałaniureakcjistresowej.
Standziałania,stanczuwania,wktórymcodziennieczłowiekpodejmujewiele
obowiązków,charakteryzujesięm.in.tym,żenastawionyjestnaodbiórjaknaj-
większejliczbybodźców,czegoefektemjakżeczęstojestnapięcieistres.Samo
pojęciestresuzawdzięczamyHansowiSelye’mu(1960,1976,1977),kanadyjskiemu
lekarzowi,któryporazpierwszywprowadziłterminDstres”donaukhumanis-
tycznychw1926r.Pojęciepochodziznaukścisłychiodnosisiędoróżnegotypu
naciskówlubsił.SelyedefiniowałstresjakoDniespecyficznąreakcjęnawszelkie
niedomagania”.Wujęciuśrodowiskowymwodpowiedzinawymaganiastawiane
organizmowinapięcieistrespojawiająsięwówczas,kiedysiłaizłożonośćbodź-
cówprzekraczająmożliwościorganizmu.Przejawiasiętoprzedewszystkimwy-
trąceniemorganizmuzrównowagiiniechodzituochwilowystandoświad-
czaniastresu,gdyżwtakichsytuacjachorganizmradzisobiewramachswoich
osobniczychmechanizmówodpornościowych.Chodziostreschroniczny,któ-
regodziałaniewykraczapozazasobyodpornościowe.
Naukibiologicznedefiniująstresjakozaburzeniehomeostazyspowodowane
czynnikiemfizycznymlubpsychologicznym.Częstymsygnałemostrzegawczym
jestodczuwanezmęczenie.Następujeprzyśpieszenieakcjisercaioddechu,zwięk-
szenieaktywnościukładuwspółczulnegoczyzwiększeniesięwydzielaniakorty-
zolu.Upraszczającskomplikowanemechanizmyregulacyjneciała,możnapowie-
dzieć,żenapoziomiefizjologiiobjawiasiętogłówniezmiennąaktywnością
układuwspółczulnegoiprzywspółczulnego.WalterCannonwksiążceDMądrość
ciała”(1932),napisanejwkońculat30.ubiegłegowieku,upatrywałwmechaniz-
machregulacyjnychobronęorganizmuprzedstresorami,przedewszystkimnatu-
ralnemożliwościprzywracaniarównowagiwewnętrznej(homeostazy)wodpo-
wiedzinabodzieczzewnątrz.WedługCannonawtegorodzajumechanizm
radzeniasobiewsytuacjizagrożeniakażdyznasjestwyposażonygenetycznie,
zmieniająsięjedynieformystosowaniawalkiiucieczki.
Wujęciupsychologicznymstresjestnatomiastdefiniowanyjakodynamiczna
relacjaadaptacyjnapomiędzymożliwościamijednostkiawymogamisytuacji
(stresorem),któracharakteryzujesiębrakiemrównowagi.Podejmowaniezacho-
wańzaradczychtopróbaprzywróceniarównowagi,ajednymzesposobówjest
relaksacja.Stanrelaksu,obokczuwania,snuimarzeniasennego,stajesięokazją
dobardziejświadomegopoznaniaświatawewnętrznego,aprocesrelaksacyjny
polegaprzedewszystkimnaprzekraczaniugranicracjonalnego,dyskursywnego
umysłupoprzezDzawieszenie”jegoaktywności.Rezygnacjazlogicznegonawyku
myślowegodemobilizujenabyteschematyiuruchamiaprzestrzeńdlanowych
skojarzeń,odczućidrógpoznawaniasamegosiebie.Wartopodkreślić,żena
przeciwległymbiegunieracjonalnościznajdujesięintuicjaitoonadeterminuje
jakośćprocesurelaksacyjnego.Obaaspektysąważne.Organizmjakojedność
umożliwianamwspółpracęmiędzyciałemaduchem;zaburzeniaemocjonalne
