Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OczymprzypominałaświątyniaCharyt?
muokup,choćbytamtenniebyłpojmany)
22
,alboteżraczejzłożyć
okupzaswegoojca(znajdującegosięwpodobnejopresji).Zgodnie
zsugestiąArystotelesawopisanejsytuacjiwybierającypowi-
nienskłonićsiędodrugiejmożliwości,awięcprzyznaćwiększą
wagęuwolnieniuojca,którebyłobydlaniegoważniejsze,nawet
gdybymusiałwybieraćpomiędzynimaocaleniemsamegosiebie
(chociażobecnieniestoiwobeckoniecznościtakiegowyboru).
Zarównołożącpieniądzenaokupzatego,ktoporatowałgo
wpodobnejbiedzie,jakizwracającmukwotę,którąonwyło-
żył,wspomnianyczłowiekspełniapewienobowiązekwzajem-
ności.Wodróżnieniuodtegoratunekdlaojcajesttutajnajwy-
raźniejtraktowanyjakospontanicznyaktsynowskiejprzyjaźni,
azatemraczejpewnegorodzajudarniżzwrotdługu.Wkon-
kluzjizatemArystotelesmożepotwierdzićswojąkoncepcjęwie-
lościkryteriów,stanowiącychowzględnejwadzerozmaitych
aktówwyświadczaniadobraioniemożliwościsformułowania
niezawodnejnormy,przyznającejjednemuztychczynników
niezmiennepierwszeństwowstosunkudoinnych.Jakwięc
jużpowiedziano,naogółnależyuiścićsięzdługu,leczjeślidar
górujeswąpięknościąlubkoniecznością
23
,totrzebaprzechylić
sięraczejwtęstronę
24
.
22PrzychylamsiętutajdointerpretacjiW.D.Rossa(Aristotle,TheNico-
macheanEthics,op.cit.),którytłumaczy:shouldamanwhohasbeen
ransomedoutofthehandsofbrigandsransomhisransomerinreturn,
whoeverhemaybe(orpayhimifhehasnotbeencapturedbutdemands
payment)orshouldheransomhisfather?
23WinterpretacjiTomaszazAkwinuswojąkoniecznością(wporówna-
niuzpospolitymzwrotemotrzymanejpożyczki)górujewspomnianyprzez
Arystotelesadarsynadlaojca,podczasgdy„pięknością”przewyższałaby
goprzysługaoddanaczłowiekowiowybitnejwartościmoralnej:illud
quoddictumest,scilicetquoddebitumsitreddendummagisquamgratis
dandum,estuniversaliterobservandum.Sedsigratuitadonatioexcedat
inbonovirtutis,putasisitalicuimultumvirtuosoministrandum,velsi
excedatinnecessario,putacumimminetalicuiliberarepatrem,debet
magisadhocdeclinare(SententiaEthic.,lib.9l.2n.5).
24κ!θόλουμὲvtὸὀφgίλημ!ἀποδοtέοv,ἐὰvδ)ὑπgρtgίvῃἡδόσigtῷκ!λῷἢtῷ
ἀv!γκ!ίῳ,πρὸgt!ῦt)ἀποκλitέοv(1165a2–3).
~43~
