Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
Książkapodzielonazostałanadwiegłówneczęści.Wpierwszejukaza-
liśmydziejepolityczneBułgariiwrytmiepanowaniaposzczególnychwład-
ców,wdrugiejzaśscharakteryzowaliśmy,nailebyłotomożliwe,organiza-
cjębułgarskiegopaństwainowopowstałegoKościoła,strukturęspołeczną,
życiegospodarczeikulturalne.
Mamyświadomość,żeprzedstawionyprzeznasobrazBułgariiwstule-
ciumiędzyprzyjęciemchrztua971r.-zewzględunaograniczonośćmiej-
sca,jakicharakterźródeł,którymidysponujemy,aktórewróżnymstopniu
(nierzadkobywawręcz,żewcale)oświetlająpodejmowaneprzeznaskwe-
stie-niejestiniemógłbyćpełny.Mimotychograniczeńmamynadzieję,
żeudałonamsięprzybliżyćczytelnikowitenprzełomowyetapbułgarskich
dziejówizachęcićgododalszych,własnychjużposzukiwań.
Źródła
Tekstybizantyńskie0Źródładotycząceomawianegookresuwdziejach
Bułgariisą,zgrubszarzeczujmując,główniebizantyńskiej3iwmniejszym
stopniurodzimej,bułgarskiejproweniencji.Niekiedy,choćdlaniektórych
kwestiiwsposóbistotny,wzbogacaneoneprzeztekstyłacińskie,atak-
żearabskieczyruskie.Wtymmiejscuchcemyzwrócićuwagęnaźródła
najważniejsze.Wkorpusieźródełproweniencjibizantyńskiejwymienić
należydziełaocharakterzekronikarskim,amianowicie:Księgicesarskie
Genezjusza4,KontynuacjęTeofanesa5,tekstyzwiązanezimieniemSymeona
3
Wartozauważyć,żepolskiczytelnikmamożliwośćzaznajomićsięzeznacznączęścią
wzmiankowanychdalejźródełdziękiwydawnictwu:TestimonianajdawniejszychdziejówSłowian
(t.II-VI;trzypierwszeefektemwspółpracyWincentegoSwobodyiAlicjiBrzóstkowskiej,
t.Vprzygotowanyzostałprzezostatnią,t.VIzaśprzezAnnęKotłowską).Jegowartość
podnosifakt,żefragmentytekstówźródłowychopatrzoneerudycyjnymkomentarzem.
4
Dziełotoobejmujeokresod813do886r.,powstałowczasiesamodzielnychrządów
KonstantynaVII,awięcmiędzy945a959r.Natematautoraipodstawźródłowychjegodzieła
patrz:F
.Barišić,LessourcesdeGénésiosetduContinuateurdeThéophanepourl’histoiredurégnedeMi-
chelII(820–829),B1961,t.31,s.257-271;T
.Wasilewski,Macedońskahistoriografadynastyczna
XwiekujakoźródłododziejówBizancjumwlatach813–867,DStudiaŹródłoznawcze”1971,t.16,
s.59-83;A.Markopoulos,QuelquesremarquessurlafamilledesGénésioiauxIXesiècles,ZRVI1986,
t.24-25,s.103-108;J.SignesCodoñer,ConstantinoPorfrogénetoylaFuenteComundeGenesio
yTheophanesContinuatusI–IV,BZ1993/1994,t.86/87,s.319-341;A.Kaldellis,Introduction,
[w:]Genesios,OntheReignsoftheEmperoros,trans.,comm.tegoż,Canberra1998,s.V-XXX.
5
Obejmujeokresod813do961r.KsięgiI-IVnapisanezostałyprzezanonimowegoau-
toranapolecenieKonstantynaVII.KsięgaV(ŻywotBazylego)przypisywanajestczęstosame-
mucesarzowi,VIzaśmanajprawdopodobniejdwóchautorów.Jejpierwszaczęść,obejmująca
okresod886r.pośmierćRomanaLekapenaw948r.,napisanazostałaprzezanonimowego
autora,najprawdopodobniejzapanowaniaNikeforaIIFokasa(963-969).Jakchcąniektórzy
badacze,zależnajestodjednejzredakcjidziełaSymeonaLogotety,wwersjiKontynuacjiJerzego
Mnicha(redakcjaB).Druga,opisującalata948-961,wiązanajestzosobąTeodoraDafnopatesa
ipowstała,jaksięsądzi,przed963r.Natematautorstwa,podstawźródłowychiprzesłania