Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
swojekorzeniewtradycjiindyjskiej,jednakwrazzodmiennymrozłożeniem
naciskuipodkreśleniemszczególnychaspektówdoktrynynabrałyoneod-
miennegoibardzowłasnegocharakteru,odbijającegowzorymyślowerdzen-
nychChińczyków.
Pierwszązpowstałychszkółbyłaszkołąt'ien-t'ai,którejzałożyciel
Chih-i(538-597)uważanyjestzajedenznajbardziejbłyskotliwychumysłów,
jakiekiedykolwiekpojawiłysięwhistoriichińskiegobuddyzmu.Czerpiąc
zwielkiejilościsutr,indyjskichtraktatóworazdziełpoprzedzającychgo
chińskichmnichów,szczególniejtychautorstwajegonauczycielaHui-ssu
(515-577),stworzyłbardzoszczegółowysystem,wktórympołączyłnaucza-
nieipraktykę,konwencjęiabsolut,nagłeistopniowewharmonijnąjedność,
wktórejwszystkierozróżnieniatracąswojątożsamośćnarzeczostatecznej
rzeczywistościDrogiŚrodka.Opróczpogrupowaniapismwp’an-chiao
(działynauk),comożnarozumiećjakopróbęchronologicznejprezentacji
sutr,lubteżjakopróbęwyjaśnieniazwiązkówmiędzyostatecznymiatym-
czasowyminaukamizawartymiwsutrach,zebrałonrównieżiopisałróżne
technikimedytacyjne.Poczynającodmetodfistopniowych“zjegopierwszej
pracyTz’u-tizen-men(fiStopniowapraktyka[medytacji]zen“),jegodzieła
zawierająogromnąróżnorodnośćmetododpowiednichdlaróżnychtypów
osobowości,abywkońcuwmonumentalnymstudiumMo-hochih-kuan
(fiWielkispokójiwgląd“)opisaćfidoskonałąnagłą“praktykę,podczasktórej
adeptodpoczątkuswojejpraktykibierzezaobiektmedytacjinajwyższąrze-
czywistość1.
To,corobinajwiększewrażeniewtymzdumiewającymsystemie
Chih-ijestfakt,żepodczasgdynigdynieopuszczaoncałkowitegonauczania
JednegoWozu,wktórymniemanic,cobyniebyłonajwyższąrzeczywistością,
gdzieniemażadnegocierpienia,zktóregonależałobysięuwolnićaniżadnej
nirwanydoosiągnięcia,igdzieziemskieipozaziemskietracąswojąjedność,
wciążzachowujeonbardzotrzeźwespojrzenienarealialudzkiejkondycji
orazbardzojasnowskazujenakonkretnepraktyki,którenależywykonywać,
abyrzeczywiściedoświadczyćnawłasnejskórzeprawdynauczania.
TrudnojestprzecenićwagęChih-idlapóźniejszegorozwojuchiń-
skiegobuddyzmu.Jegopracewywarływpływnasformułowanienauczania
zarównoszkołyhua-yen,jakiszkołyzendynastiiTang,ajegowpływnatą
ostatniąwciążoczekujenawłaściwąocenę.Większośćpodręczników
