Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
n
b.Kontekstyikomentarze
ARTYKUŁY
Och!nieskończonajeszczeDziejówpraca—
Jakbryływgóręciągnięcieramieniem;
Umknij—aju˝ciznównapiersiwraca,
PrzysiądŹ—agłowęzetrzecibrzemieniem...
—O!nieskończonajeszczedziejówpraca,
Nie-prze-palonyjeszczeglob,Sumieniem!
C.K.Norwid
46
Norwidowskicytatprzytoczonypowyżejmożebyćuznanyzaprzejawpewnej
ekstrawagancji,biorącpoduwagęcałykontekstniniejszegotekstu,alewyraŹnie
pojawiasięwnimmyślohistoriijakoniekończącymsięprocesie,coodzwiercie-
dlamyślMahdiegoImbirisza,prezentującegoprzecieżprojektprzeciwstawiają-
cysię„końcowihistorii"Fukuyamy.Choćwięchistorycznokulturowegopokre-
wieństwatrudnosiętudoszukać,tojednakpozostajezwiązekgłównejmyśli,
wypowiadającejsięprzeciwkokoncepcjomkońca,któryjestjużblisko,booto
docieramydoIDEAŁU.UNorwidawidaćwyraŹnenawiązaniedoSyzyfa,czego
brakuImbirisza,aletopotraktowaćmożnajakometaforycznykształtmyśli
wspólnej.
BohaterhistorycznywZielonejksią˝cetotermindośćprosty—możnapo-
wiedzieć,pozostającynapoziomieswojegoznaczeniapowierzchniowego.Może
nimbyćwalczącyzWłochamiUmaral-Muchtar
47
,możenimbyćiMu’ammar
al-Kaddafi,żebypozostaćwkontekścielibijskim.Zgodnetojestzcharaktery-
stykąbohaterahistorycznegodokonanąprzezJerzegoTopolskiego,dlaktórego
„bohatertoutcourt(szczególniebohaternarodowy,bohaterludzkości,bohater
cichy)musibyćkimśocechachgodnychpochwały,zalecanychnaogółwproce-
siewychowawczymdonaśladowania"
48
.MahdiImbiriszrozwijatękoncepcję,
czyniączhistoriipozostającejnausługachideologiihistoriozofię—filozofię
bohaterahistorycznego,mającegojednocześnie(patrzącnaproblemzpunktu
widzeniazachodniejmetodologii)cechyherosa,bohaterakulturowegoczymo-
żenawettransformera(znanegotakżewetnologiijakoWeltordnerlubUmfor-
mer)
49
,jakożeumieszczanyjestprzezlibijskiegomyślicielawkontekściereli-
giimuzułmańskieji„historiiświętejislamu".Cociekawe,koncepcjata
46
C.K.Norwid,Socjalizm,[w:]Vede-mecum,KAW,Lublin1984,s.29.
47
J.Danecki,Omaral-Muchtar.Libijskibohaternarodowy,„As-Sadaka"1981,nr3;doUmaraal-
-MuchtarajakobohaterahistorycznegonawiązujeImbiriszwartykuleUmaral-Muchtar...wa-
-al-umral-muchtar[„Umaral-Muchtar...iwybraneżycie],[w:]M.N.Imbirisz,Makalatfikrijja...,
op.cit.,s.126-129(autorstosujezarównowtytule,jakiwsamymtekściegręsłownąniemożli-
wądooddaniawjęzykupolskim—imięUmarisłowoumr—„życie"—wywodząsięodtegosa-
megordzenia,podobniezresztąjakimięMu’ammar,doczegoImbiriszteżsięodnosi).
48
J.Topolski,Jaksiępiszeirozumiehistorię.Tajemnicenarracjihistorycznej,Rytm,Warszawa
1996,s.309.
49
M.Zowczak,Bohaterwsi—mitistereotypy,Wrocław1991,s.45.
