Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
okolicznościwyłączającejbezprawność,błądcodookoliczności
wyłączającejwinęorazbłądcodoprawa2.
Beztrudumożnazauważyć,żewymienionetypybłęduróż-
niąsięmiędzysobąswoimprzedmiotem,awięcobiektem,wsto-
sunkudoktóregobłądmamiejsce3.Najogólniejrzeczstawia-
jącmożnapowiedzieć,wprzypadkubłęducodookoliczności
stanowiącejznamięczynuzabronionegoprzedmiotembłędujest
okolicznośćstanowiącaznamięczynuzabronionego;wprzypadku
błęducodookolicznościwyłączającejbezprawnośćjestnimoko-
licznośćwyłączającabezprawność;wprzypadkubłęducodooko-
licznościwyłączającejwinęjegoprzedmiotemjestokoliczność
2Jużwtymmiejscupodkreślmy,żewskazanasiatkaterminologiczna
naoznaczeniewystępującychwpolskimprawiekarnymtypówbłędujest
nomenklaturąwdużymstopniunawiązującądowyrażeńużytychnaich
określeniewjęzykuprawnym.Itak,wyrażenieflbłądcodookoliczności
stanowiącejznamięczynuzabronionego”jestwyrażeniemtegojęzyka,bo-
wiemużytogowart.28§1k.k.Zkoleiposługiwaniesięwyrażeniamiflbłąd
codookolicznościwyłączającejbezprawność”orazflbłądcodookoliczności
wyłączającejwinę”czerpieuzasadnieniezesformułowańznajdującychsięw
art.29k.k.Jedynieterminflbłądcodoprawa”jestluźniejszątrawestacją
określeńwidniejącychwart.30k.k.
3DefinicjęprzedmiotubłęduprzedstawiłrównieżW.Wolter,pisząc,
przedmiotemtymjest:fl(...)tenfragmentrzeczywistości,którynieodbija
sięodpowiedniowświadomości(...)”W.Wolter,op.cit.,s.8.Natemat
przedmiotubłęduwypowiadałsiętakżeJ.Majewski,wskazując:flPrzed-
miotembłędumogąbyćjużtoposzczególneelementysytuacjifaktycznej,
wktórejznalazłasiędanaosoba(tzw.errorfacti),jużtojakieśelementy
stanuprawnego,wjakimprzychodzijejdziałać(tzw.erroriuris).Wpierw-
szymprzypadkuchodziobłądmającyzaprzedmiotpewienelementsze-
rokorozumianegostanufaktycznego(układuświata),wktórympotencjalny
sprawcapodejmujeokreślonezachowaniesię,natomiastwdrugimobłąd
mającyzaprzedmiotkwalifikacjęowegozachowaniasięzewzględunasystem
obowiązującychnormprawnych(zgodnezprawem-bezprawne).Błądcodo
prawainconcretomożemiećsweźródłowmylnymalboniepełnymrozezna-
niuprzezsprawcęstanuprawnegowrelewantnymzakresie(tzw.pierwotny
błądcodoprawa),bądźteżbyćpochodnąbłęducodofaktu(tzw.wtórny
błądcodoprawa).Jakwidać,błądcodofaktuorazbłądcodoprawaróż-
niąsięzasadniczoprzedmiotem.Syntetycznieróżnicęmożnabyoddać
posiłkującsięznanymobiegowympowiedzeniem:wprzypadkubłęducodo
faktusprawcaniewie,corobi,wprzypadkubłęducodoprawa-niewie,
jakto,corobi,masiędoobowiązującegoprawa”.J.Majewski,Błądcodo
kontratypujakopodstawadowyłączeniawiny,(w:)Okolicznościwyłącza-
jącewinę.MateriałyVIBielańskiegoKolokwiumKarnistycznego,red.J,
Majewski,Toruń2010,s.22-23.
8