Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gołąbwchorwackiejipolskiejkomunikacjinietylkojęzykowej
15
kulturowy-wstarożytnościgołębicaoznaczaładuszę,stądteżprzedstawieniewNo-
wymTestamencieDuchaŚwiętegowpostacibiałejgołębicy.Tensamwyrazgołębica
stanowićmożejednaksymbolłagodności,prostoty,głupoty.Gołąbnatomiastjest
ucieleśnieniempokoju,harmoniiismutku(Kopaliński,1990,100).Uwidocznione
wjęzykuzróżnicowaniepłcioweosobnikówwynikanajprawdopodobniejzobser-
wacji,którewskazują,żemimoiżobojerodzicówwychowująpotomstwo,posiadają
możliwościprodukcjimleczka,widocznywichzachowaniachjestpewienpodział
ról-wspólnewysiadywaniejajorazopiekanadmłodymiprzezsamicenocą,samców
zaśwciągudnia(Montgomery,2018,262).Dziękiudomowieniugołąbiczłowiek
zbliżylisiędosiebie,cosprawiło,żewjęzykuzaczęłabyćdostrzeganapłećtego
zwierzęcia(Perlin,Mielczarek,2014,134).
Wśródnaukowcówtoczonesąspory,któryzwymienionychwyżejgatunków
mógłbyćprototypemgołębiwystępującychwBibliiiistniejącychdodziśwwyobra-
żeniachżydowskiejichrześcijańskiejczęściludnościświata,awięctakżeobecnym
wjęzykuchorwackimipolskim.ZtłumaczeńBibliiwynika,żemogłatobyćsynogar
-
licalubgołębica,choćwStarymTestamenciepojawiająsięfragmentyrozróżniające
tedwagatunki:nJeżelizaśktośjesttakubogi,żeniemożeprzynieśćowcy,tojako
ofiaręzadośćuczynieniazagrzech,którypopełnił,przyniesiedwiesynogarlicealbo
dwamłodegołębiedlaPana,jednegojakoofiaręprzebłagalną,drugiegojakoofiarę
całopalną”(Kpł5,7).Jednakbiologicznyopisptakaniepokrywasięzprzekazem
płynącymzsymbolikichrześcijańskiej,np.obiałejgołębicywsceniechrztuJezusa
nadJordanem.MimoiżwBibliiistniejeokoło30wzmianeknatematgołębicy,to
nigdzieniejestonaokreślonamianembiałej,gdyżwprzyrodzieniewystępująbiałe
gołębie-tylkorasywyhodowaneprzezczłowiekawpóźniejszychwiekachmają
wspomnianykolorupierzenia(Evans,2019,177).BiałagołębicajakopostaćDucha
Świętegopojawiłasięwikonografiichrześcijańskiejzasprawąwierzeństarożytnych,
amianowiciewystępowaniatamgołębiajakosymbolumiłości,pokoju,cierpliwości,
radości,opanowaniaiinnnychtraktowanychobecniejakoowoceDuchaŚwiętego,
orazbielijakosymboluniewinności(Kopaliński,1990,15).PapieżBenedyktXIV
dopierow1775r.ustanowiłgołębicęjakojedynąmożliwośćikonograficznego
przedstawieniatrzeciejosobyboskiej(Budzyńska,2010).
Wyglądzewnętrznyptakówjestobokgłosunajczęściejobserwowanącechąga-
tunkowądanegoosobnika,gdyżjestzauważalny(czysłyszalny)odrazu,niewymaga
długiejobserwacjiiznajomościkonkretnychzachowań.Wprzypadkugołębiakolor
piórdałnawetnazwękoloru,którajestpowszechnieużywanawjęzykuchorwackim
ipolskim.Kolorgołębi/golubja/golubnjabojajesttoodcieńszarościzdomieszką
koloruniebieskiego,czyliodnoszącysiędonajbardziejrozpowszechnionejwśród
siniaków,gołębiskalnych,równieżgołębimiejskichbarwypiór.Zkolorystykągo-
łębiajesttakżezwiązaneokreśleniewystępującewjęzykupolskimCsiwyjakgołąb)
odnoszącesiędosiwychwłosów.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
