Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
mumetodynaukowegopoznanianiemogłybyćkwestionowane?Ich
podważaniemogłoświadczyćjedynieonienowoczesnościlubekscen-
tryzmietego,ktopoddawałbyjewwątpliwość5.
Niezależnieodprzyczynybrakrefleksjimetodologicznejsprzy-
jałrozwijaniusięwpedagogiceuproszczonegoempiryzmuiaprio-
rycznemuwartościowaniumetodbadawczychiichefektów.Wnor-
matywnymmodeluuprawianianaukiocenawartościpoznawczejba-
daństajesięwtymsensiewtórna,żepierwotnympunktemodniesie-
niazałożeniamodelu.Przykładowo,badanieeksperymentalnema
większąwartośćniżobserwacjaswobodna,ponieważeksperyment
pozwalanaidentyfikowaniezwiązkówprzyczynowo-skutkowych,
atymsamymumożliwia-wokreślonysposóbrozumiane-wyjaśnia-
niebadanychstanówrzeczy.Danezobserwacjiswobodnejpozwalają
natomiastjedynienaopisobiektów,zdarzeń,ewentualnieichtypolo-
giczneporządkowanie.
OilewPolscewlatach60.-70.doszłodo„unaukowienia”peda-
gogikipoprzezprzenoszenienajejgruntmetodprzyrodoznawstwa,
otylenazachodzieEuropyiwUSArozpocząłsięwtymczasieproces
zmianwmetodologiibadańempirycznych(określanyprzezSzackie-
go,1989,jakodrugiprzełomantypozytywistyczny).Miałonzarówno
wewnętrzne,jakizewnętrzneuwarunkowania.Byłkonsekwencją
zjednejstronyzmianiprzewartościowańwlozofiinauki,azdrugiej-
przemianspołecznych,określanychhasłowojakopostępująceprocesy
indywidualizacjiipluralizacji.Istotnąrolęodgrywałrównieżwzrostle-
wicowychnastrojówspołecznych,cobyłom.in.konsekwencjąrewolty
studenckiej1968roku(ikrytykiwojnywietnamskiejwUSA).Klasycz-
nebadaniaempiryczne,prowadzonenadużychpróbach,traktowano
5Mokrzyckiwodniesieniudosocjologiiprzypomina,żekrytyka„socjo-
logiiempirycznej”przezdługielataniebyławogólezauważanaprzezwiększość
jejreprezentantów.„Argumentystawiającepodznakiemzapytaniateoretyczne
podstawycałegoprzedsięwzięcia[empirycznejsocjologiiwramachmodelupo-
zytywistycznego-D.U.-Z.],jegointelektualnewalory,nigdyniezostałyodparte”
(1980,s.13).Niezostałyodparte,boichkrytykaniebyłatraktowanajakowarta
dyskusji.Okazałosię,że„najbardziejnawetzasadniczeiprzekonywującobrzmią-
ceargumentybezsilne,gdywymierzonewtendencjępopularnąizgodną
zduchemczasu”(s.14).