Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Podstawymetodologicznenaukspołecznych
wadzidowymianydoświadczeńirefleksjinaukowej.Upowszechnianieregułme-
todologicznychprowadzizkoleidopowtarzaniabadań,weryfikacjibadańinnego
uczonegolubzespołuorazichkonstruktywnejkrytyki.Pozwalatonawskazanie
błędów,potwierdzeniewynikówwsposóbjakościowyorazukazaniedalszychob-
szarówbadawczych,poprzezzadawaniekolejnychpytańbadawczych.Tetrzysys-
temyregułpozwalająnamzrozumieć,wyjaśnićiprzewidziećwłasnezachowania
iwłasneśrodowiskowsposób,wjakiinnesposobygromadzeniainformacji(np.
opartenaautorytecie,wierzeirozumie)niesąwstanietegouczynić23.
ZdaniemChavyFrankfort-NachmiasiDavidaNachmiasa24obserwacjelub
faktyempirycznemusząbyćuporządkowaneipowiązanewlogiczną,systema-
tycznąstrukturę.Głównymnarzędziempodejścianaukowegoirejestrowaniafak-
tówjestlogikatraktowanajakosystemregułwnioskowania,pozwalającychna
wyprowadzanierzetelnychwnioskówzzaobserwowanychfaktów.Procedurylo-
gicznemająformęściślepowiązanychzesobątwierdzeń,wzajemniesięwspoma-
gających.Stosująclogikęjakopodstawęnaukowegomyślenia,metodologianauk
powiększawewnętrznąspójnośćtwierdzeńformułowanychprzeznaukę.Ztego
powodumetodologiawymagaodbadaczakompetencjiwzakresielogicznego
wnioskowaniaorazanalizowania.
Metodologiawyjaśniaakceptowanekryteriaempirycznejobiektywności(czyli
prawdy,którajestnaczelnymcelemnauki)orazmetodyitechnikijejweryfika-
cji.Obiektywnośćjestzwiązanazprocesempowtarzalnościbadań-powtórze-
niebadańprzezinnegonaukowcalubzespółbadawczyiotrzymaniejakościo-
wopodobnychwyników(rzadziejmamiejsceotrzymaniepodobnychwyników
podwzględemilościowym)stajesiępotwierdzeniemobiektywnościprzeprowa-
dzonychbadań.Zobiektywnościązwiązanajestintersubiektywność,traktowana
jakoproceswymianyinformacji,faktów,wynikówobserwacjimiędzybadaczami
wtrakciekonferencji,seminariów,publikacji,anawetbezpośrednichrozmów.
Ztegowynika,żesamomyślenielogiczne,czylitrafnewnioskowanie,niestaje
sięwarunkiemkoniecznymempirycznejobiektywności.Tooznacza,żetwierdze-
nianaukowesątrafne,gdyzostałylogiczniewyprowadzonezprzyjętychapriori
założeń.Faktjestprawdziwylubprawdziwyjedyniezokreślonymprawdopodo-
bieństwem,jeżeliznajdziemyobiektywnydowód,którygopotwierdzi.Jednak
badaczmożepostawićbłędnywniosekzpotwierdzonychfaktów,jeżeliźleprze-
prowadziłwnioskowanie.Jednocześniebadaczmożeprzeprowadzićwłaściwe
wnioskowanie,alepoprzeznieodwołaniesiędopotwierdzonychwcześniejfaktów
możewysnućwnioskinieprawidłowe.Czyliweryfikacjaprawdziwościtwierdze-
niapowinnaodbyćsięnadrodzeodwołaniasiędodowodówempirycznych,anie
jedynienadrodzelogicznegorozumowania.Ztegopowodumetodologiastaje
23Zob.M.R.Cohen,E.Nagel:AnIntroductiontoLogicandScientifcMethod.Orlando:Har-
courtBraceJovanovich,1962,s.395-396.
24Ch.Frankfort-Nachmias,D.Nachmias:Metodybadawczewnaukachspołecznych.Przekł.
E.Hornowska.Poznań:ZyskiS-ka,2001,s.30-31.
