Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.
Sofizmatyźródła
1.1.Argumentgenetyczny
Rozdział1.Sofizmatyźródła
14
Argumentgenetyczny(zwanytakżesofizmatemzłegopochodzenia)poja-
wiasię,gdydanetwierdzeniejestakceptowanejakoprawdziwelubodrzu-
canejakofałszywetylkonapodstawiejegopochodzenia.Najczęściejso-
fizmattenpojawiasię,gdytwierdzeniewiązanejestzeźródłemzdyskre-
dytowanym(np.historycznielubobyczajowo)woceniemówcy.Błądten
maźródłownieumiejętnościrozróżnieniapomiędzyuzasadnieniemja-
kiejśtezyawyjaśnieniem,dlaczegoktośjągłosi.Możnanp.nieznaćalbo
nierozumiećpowodów,dlaktórychprzyjętojakieśzdaniezaprawdziwe,
amimotojegłosić.Ktośnp.nieznaargumentów,dlaktórychkosmologia
przyjmuje,żewszechświatsięrozszerza,aleskorotaktwierdziceniony
przezdanąosobęnp.StephenHawking,osobatatotwierdzenieprzyjmu-
je.Wyjaśnieniemfaktu,żewieleosóbgłosizprzekonaniemtwierdzenia,
którychniepotrafiuzasadnić-anidowieść,anisprawdzićempirycznie-
jestto,żeuznająoniautorytetnauki,mającprzytymprzekonanie,żegdy-
byjednakpoświęciliodpowiedniodużoczasuipotrafiliopanowaćdaną
dyscyplinęwiedzy,wówczaspoznalibyuzasadnieniegłoszonychtwier-
dzeń.Wyjaśnieniemtego,żektośuznaje,iżhomoseksualizmjestchorobą
dającąsięleczyć,możebyćfakt,żeusłyszałtakiezdanieodswojegoksię-
dza,doktóregomazaufanie.Ktośgłosi,żepatriotyzmjestdobrąposta-
wą,ponieważtaknauczyligorodzice.Wewszystkichtychprzypadkach
mamydoczynieniazwyjaśnianiempowodu,dlaktóregoktośprzyjmu-
jejakieśtwierdzenie.Wyjaśnianieniejestjednakrozstrzyganiemwarto-
ścilogicznejjakiegośzdania,leczznajdowaniemprzyczyn,dlaczegotak
jest,jakdanezdaniegłosi.nWyjaśnianiejesttoczynnośćmyślowapolega-
jącanawskazaniuracjidlazdania,którestwierdziliśmy”11.Możnawska-
11Z.Ziembiński,Logikapraktyczna,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa
1974,s.205.
