Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Elementylogikiformalnejiteoriimnogości
iArystotelesalJednakżejegopierwszeństwowzakresiewprowadzaniasystemówak-
sjomatycznychniepodlegawątpliwościl
GeometrięEuklidesapoprawiłnieco(wsensielogicznym)ArchimedeslIchoćza-
sługipołożyłonprzedewszystkimwobszarzefizyki,toniewątpliwieprzyczyniłsię
doudoskonaleniaaksjomatycznegopunktuwidzeniageometriilJedenzjegopostu-
latów(aksjomatArchimedesa)jestzresztąidzisiajfundamentalnymstwierdzeniem
zarównogeometrii,jakiteoriiliczbrzeczywistychl
WłaściwienależyuczynićtuogromnąpauzęlPowymienionychwyżejmyślicielach
działałojeszczewieluuczonychlogików,alezrąblogikijużokrzepłiprzezprawiedwa
tysiącelatutrzymywałsięwniemalniezmienionejpostacilWspomniećopewnych
zjawiskachczypostaciachnapewnowarto,aległówniebędzietorozwijanieszcze-
gółoweogólnychidei,komentowaniedziełwcześniejszychiewentualniepolemika
znimilNależybowiemwiedzieć,żewodniesieniudowieluwspomnianychuprzed-
niokwestiiniebyłozgody;zresztąniektóreznichsąspornedodziś(jaknpltadoty-
czącaantynomiikłamcy)l
StarożytnyRzymniebyłcentrumnaukteoretycznych-Rzymianiemieliskłon-
nośćdorozważańpraktycznychlJednakioniczasemzajmowalisięlogikąlWspo-
mnijmywięctuCycerona;choćparałsięgłównieprawem,tojednaknapisałdzieło
poświęconelogice(nTopiki”),aponadtokomentowałpracemegarejczykówistoikówl
Częśćtychpraczaginęła,więckomentarzeCyceronasądlanascennymźródłemwie-
dzyoowychszkołachlTakżeGalen,znanyprzedewszystkimjakolekarz,pozostawił
posobiepodręczniklogikilInnąważnąpostaciątamtychczasówbyłBoecjusz,bodaj
najbardziejpłodnyspośródlogikówrzymskich,autorzarównosamodzielnychtrak-
tatów,jakiprzekładówtekstówgreckichnałacinęorazkomentarzydonichlUpadek
cesarstwazachodniorzymskiegozamykawzasadzietenokresrozwojulogikil
WiedzainaukadocierałazEuropydoAzjiMniejszejikrajów,którewkrótcedo-
stałysiępodpanowaniearabskielPrześladowaninpoganie”inheretycy”znajdowali
częstoprzystańwotwierającymsięnowymobszarzekulturowymlWysokorozwinię-
tanaukahellenistycznastałasięatrakcyjnąofertądlapaństwaislamistycznego,które
popodbojachzapragnęłozbudowaćwłasnąkulturęlPrzybyszezkręgudawnejnauki
greckiej(nplnestorianie,uczniowieNestoriusza)tworzylinoweszkołyiprzyczyniali
siędozainteresowaniauczonycharabskichlogikąlPrzynosiłotoniekiedydoskona-
łewynikilTaknplAl-Farabipisałwłasnepodręcznikilogiki,Anarycjuszpoprawiał
(skutecznie)aksjomatykęEuklidesa,Awicennarozwijałmyślilogikówhellenistycz-
nych(nawetwzakresielogikiwpoezji),zaśAwerroesbył(obokswoichlicznychinnych
zasług)ważnymiwnikliwymkomentatoremArystotelesalPrzezświatarabskidotarł
doEuropyzIndiipozycyjnysystemzapisuliczbwrazzsystememliczeniaopartymna
liczbie10iwłaściwymmuzestawemznaków(znanymnamdziś-błędnie-jakocy-
fryarabskie)lAjeśliozasługachdlawspółczesnościmowa,wartowspomniećoChu-
warizmim(wzniekształconejwersjiłacińskiejGoritmim),którypierwszyrozważał
17
