Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915

Grzegorz Smyk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7784-084-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

453

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Smyk, Grzegorz. Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915. Red. . Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011, 453 s. ISBN 978-83-7784-084-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Smyk, G.

T1 Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

PP Lublin

YR 2011

SN 978-83-7784-084-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 41386, author = "Smyk, Grzegorz", editor = "", title = "Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej", year = "2011", address = "Lublin", isbn = "978-83-7784-084-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Smyk, Grzegorz

ED -

TI - Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

CY - Lublin

PY - 2011

SN - 978-83-7784-084-9

ER -

Netografia (standard APA):

Smyk, Grzegorz. Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915 [baza danych online] Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011 [dostęp: 04 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/administracja-publiczna-krolestwa-polskiego-w-latach-1864-1915-grzegorz-smyk-41386.

administracja publiczna, prawo administracyjne, Królestwo Polskie, europejska myśl administracyjna, polska myśl administracyjna

W niniejszej książce autor przedstawił problematykę zakresu odrębności ustroju administracji publicznej w Królestwie Polskim w okresie popowstaniowym (1864–1915) w konfrontacji z systemem organizacyjnym administracji w Cesarstwie Rosyjskim. ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7784-084-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2011

Liczba stron:

453

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp6
ROZDZIAŁ I Polska i rosyjska nauka administracji od XVIII do początków XX w26
1. Główne kierunki europejskiej myśli administracyjnej26
1.1. Nauka policji26
1.2. Rozwój nauk administracyjnych w XIX w35
2. Rosyjska literatura prawno-administracyjna do początku XX w47
3. Polska myśl administracyjna w XIX i na początku XX w65
3.1. Początki nowożytnych nauk administracyjnych na ziemiach polskich w XVIII i w pierwszej połowie XIX w65
3.2. Powstanie polskiej szkoły prawa administracyjnego74
ROZDZIAŁ II Podstawowe pojęcia, definicje i konstrukcje teoretyczne w europejskiej nauce administracji i prawa administracyjnego84
1. Pojecie administracji i prawa administracyjnego84
2. Stosunek administracyjny a publiczne prawo podmiotowe92
3. Podmioty administrujące. Teoria organu administracyjnego96
4. Prawne formy działania administracji101
5. Konstrukcje prawnej organizacji administracji publicznej109
5.1. System realny i prowincjonalny109
5.2. Centralizacja i decentralizacja administracji112
5.3. Koncentracja i dekoncentracja administracji116
6. Teoria samorządu119
7. Status prawny urzędników132
8. Sadownictwo administracyjne137
ROZDZIAŁ III Zasady tworzenia prawa administracyjnego i jego źródła w Królestwie Polskim149
1. Instytucje prawodawcze Cesarstwa Rosyjskiego149
1.1. Cesarz i Duma Państwowa149
1.2. Rada Państwa153
1.3. Komitet Ministrów i Rada Ministrów155
1.4. Senat Rządzący157
2. Odrębne instytucje prawodawcze Królestwa Polskiego159
2.1. Rada Stanu i Rada Administracyjna Królestwa Polskiego159
2.2. Komitet Urządzający w Królestwie Polskim162
2.3. Komisja Prawnicza164
2.4. Własna J. C. M. Kancelaria do Spraw Królestwa Polskiego166
2.5. Komitet do Spraw Królestwa Polskiego167
3. Źródła prawa administracyjnego168
3.1. Rodzaje i formy źródeł prawa168
3.2. Akty prawne stanowione w trybie administracji centralnej176
3.3. Akty prawne stanowione w trybie administracji podporządkowanej183
4. Publikacja i ogłaszanie aktów administracyjnych186
5. Wykładnia aktów administracyjnych193
6. Zasady wprowadzania i zakres obowiązywania rosyjskich źródeł prawa administracyjnego w Królestwie Polskim195
ROZDZIAŁ IV Organizacja administracji publicznej w Królestwie Polskim222
1. Ogólna charakterystyka rosyjskiego modelu administracji publicznej222
2. Reorganizacja zarządu administracyjnego Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym228
3. Organy administracji ogólnej238
3.1. Urząd Generał-Gubernatora Warszawskiego238
3.2. Zarząd gubernialny245
3.2.1. Gubernatorzy245
3.2.2. Wicegubernatorzy249
3.2.3. Rządy gubernialne251
3.3. Zarząd powiatowy258
4. Administracja miejska262
5. Samorząd gmin wiejskich266
6. Organy administracji specjalnej270
6.1. Zarząd oświaty270
6.2. Zarząd cenzury272
6.3. Zarząd skarbowy273
6.3.1. Izby skarbowe273
6.3.2. Zarząd akcyzy276
6.3.3. Zarząd okręgów celnych277
6.3.4. Zarząd dóbr państwowych277
6.4. Komitety przemysłowe279
6.5. Inspekcja Fabryczna280
6.6. Zarząd poczt i telegrafu282
6.7. Zarząd komunikacji lądowych i wodnych283
6.8. Zarząd policji284
6.9. Zarząd powinności wojskowej287
6.10. Zarząd spraw włościańskich288
6.11. Zarząd dobroczynności publicznej290
6.12. Komisja Emerytalna w Królestwie Polskim292
6.13. Kontrola Państwowa293
6.14. Prokuratoria w Królestwie Polskim294
7. Odrębność zarządu administracyjnego w guberniach Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym295
ROZDZIAŁ V Stanowisko prawne urzędników cywilnych302
1. Źródła pragmatyki służbowej302
1.1. Ustawa o służbie cywilnej w Królestwie Polskim302
1.2. Statut o służbie cywilnej w Cesarstwie Rosyjskim304
2. Rangi, klasy, tytuły i stanowiska służbowe305
1.3. Przepisy szczegółowe305
3. Warunki mianowania309
3.1. Poddaństwo rosyjskie309
3.2. Wiek312
3.3. Płeć312
3.4. Kwalifikacje313
3.5. Niekaralność314
3.6. Język rosyjski315
4. Nominacja316
4.1. Organy uprawnione do nominowania urzędników cywilnych316
4.2. Warunki szczegółowe nominacji317
5. Obowiązki urzędników w czasie pełnienia służby318
6. Prawa i przywileje urzędnicze321
6.1. Uposażenie322
6.2. Prawo do urlopu325
6.3. Prawo do awansu326
6.4. Prawo do tytułów i rang cywilnych327
6.5. Nagrody i odznaczenia328
6.6. Prawo do nabycia szlachectwa331
6.7. Prawo do munduru332
6.8. Zwolnienie z obowiązku służby wojskowej332
6.9. Prawo do kształcenia dzieci na koszt państwa333
7. Dowody służby cywilnej334
7.1. Patent nominacyjny334
7.2. Lista stanu służby334
7.3. Atestat336
8. Odpowiedzialność urzędników cywilnych337
8.1. Odpowiedzialność porządkowa338
8.2. Odpowiedzialność dyscyplinarna i karnosądowa339
8.3. Odpowiedzialność cywilna 9. Rozwiązanie stosunku urzędniczego344
9.1. Zwolnienie urzędnika z powodu likwidacji lub reorganizacji urzędu344
9.2. Zwolnienie urzędnika na własna prośbę345
9.3. Zwolnienie urzędnika jednostronna decyzja organu346
10. Prawa emerytalne urzędników i członków ich rodzin po zakończeniu służby cywilnej347
9.4. Śmierć urzędnika347
10.1. Stowarzyszenia emerytalne348
10.2. Fundusz emerytalny348
10.3. Warunki pobierania pensji emerytalnej349
10.4. Uprawnienia zony i dzieci zmarłego urzędnika350
10.5. Zawieszenie i utrata prawa do emerytury351
ROZDZIAŁ VI Kontrola i nadzór nad administracja publiczna w Królestwie Polskim352
1. Rosyjski model kontroli administracji publicznej352
2. Urzędy mieszane358
2.1. Gubernialne Urzędy do Spraw Włościańskich358
2.2. Gubernialne Urzędy do Spraw Powinności Wojskowej361
2.3. Gubernialne Urzędy do Spraw Fabrycznych i Górniczych364
2.4. Gubernialne Urzędy do Spraw Podatku Przemysłowego367
2.5. Gubernialne Urzędy do Spraw Podatku Kwaterunkowego370
2.6. Gubernialne Urzędy do Spraw Stowarzyszeń373
3. Departamenty Administracyjne i I Ogólne Zebranie Departamentów Senatu Rządzącego376
3.1. Skład i organizacja wewnętrzna376
3.2. Kompetencje382
3.3. Postępowanie w Departamentach Administracyjnych i w I Ogólnym Zebraniu Departamentów Senatu393
3.4. Charakter i moc prawna orzeczeń Senatu403
Uwagi końcowe408
Bibliografia416
I. Źródła drukowane – akty prawne i zbiory przepisów416
1. Wykaz aktów prawnych416
2. Zbiory przepisów431
II. Literatura435

1.Głównekierunkieuropejskiejmyśliadministracyjnej

nych)miałbyćodróżnianyodpozbawionegotejcechyabsolutyzmuarbitralnego.

Zasadalegalizmuwpaństwachabsolutyzmuoświeconegoprzybierałaformęsamo-

ograniczeniamonarchy–jedynegoźródłaprawodawstwastojącegoponadprawem

obowiązującym.Oznaczałototakżewytyczeniegranicdladziałalnościorganów

funkcjonującychzjegopoleceniaiwjegoimieniu.Wtensposóbstworzonezostały

pewneprawnegwarancjelegalnościpostępowaniaaparatuwładzy.5

Omawianeprocesywystąpiłyniemalrównocześniewpaństwachrządzonych

wsposóbabsolutny,jakiwtzw.„oświeconychrepublikach”.WeFrancjiprzybrały

postaćtzw.monarchieadministrative,petryﬁkującejorganizacjęiformydziałania

aparatuadministracyjnegoukształtowanegozaczasówLudwikaXIV,niezdolnej

doprzeprowadzeniajakichkolwiekreformspołecznychigospodarczych.6Wmo-

narchiihabsburskiej,zaczasówMariiTeresyiJózefaIIorazwPrusachzapano-

waniaFryderykaWielkiego,doprowadziłydogruntownejprzebudowystruktury

administracyjnejkraju,adziękiograniczonymreformom,niwelującymnajbardziej

jaskraweprzeżytkiustrojufeudalnego,oddaliłyocałepółwieczekryzysypoli-

tyczne.WograniczonymzakresieprocesytewystąpiływRosjiPiotraWielkiego

iKatarzynyII,gdziezbudowanawoderwaniuodrodzimejtradycjiadministra-

cja,wswoichpodstawowychcechachnadanychjejwXVIIIw.,przetrwałabez

zasadniczychzmianniemaldokońcamonarchiiwdrugimdziesięcioleciuXXw.

Wtzw.„oświeconychrepublikach”,takichjakSzwecjaczyPolska,skutkiemtych

procesówbyłodążeniedozracjonalizowaniastrukturzarządzającychpaństwem

wsposóbcharakterystycznydlaadministracjitypubiurokratycznegoorazutrwa-

lenietendencjidopodporządkowaniapanującegoprawuiwoliorganustanowej

reprezentacjiparlamentarnej.7

Pierwsząpróbękompleksowegoujęciawiedzyoorganizacjiifunkcjonowaniu

administracjipublicznejprzyniosłanaukapolicji(policystyka).Wywodziłasięona

zdoktrynykameralistycznej,łączącejwsobie–obokzagadnieńzzakresuzarzą-

duadministracyjnego–szeroki,alenieusystematyzowanyzbiórwiedzyztakich

5M.Gromadzka-Grzegorzewska,Narodzinypolskichnaukadministracyjnych,Warszawa1985,

s.11;D.Malec,J.Malec,op.cit.,s.23–24.

6Jedenzczołowychfrancuskichﬁzjokratów,VincentdeGournay(1712–1759)–twórca

pojęcia„biurokracja”–takopisywałprzyczynystanustagnacjiadministracjiabsolutystycznejFrancji:

„PrawdziwyduchprawFrancjitobiurokracja.Tobiura,urzędnicy,sekretarze,inspektorzy,intendenci

niesąpowołani,abyrealizowaćinterespubliczny,alewydajesię,żeinterespublicznyistniejepo

to,abyistniałybiura”.Cytatza:G.L.Seidler,WnurcieOświecenia,Lublin1984,s.197.Ponadto

problematykętęszczegółowoanalizujeJ.Baszkiewicz,Francjanowożytna.Szkicezhistoriiwieków

XVII–XX,Poznań2002,s.9–42.

7S.Salmonowicz,Prusy.Dziejepaństwaispołeczeństwa,Warszawa1998,s.116–215;L.Ba-

zylow,HistoriaRosji,t.I,Warszawa1985,s.305–317,338–340;H.Wereszycki,HistoriaAustrii,

Wrocław1986,s.128–153;T.Maciejewski,Historiaadministracji,WydawnictwoC.H.Beck,War-

szawa2002,s.112–120;H.Izdebski,op.cit.,s.24–26.

Brak wyników

Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra