Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onieprzekładalnościiinnychmemachprzekładu…
„Ifyourviewoftranslationisthatyoucarrysomethingacross,youdonotexpect
thatthissomethingwillchangeitsidentityasyoucarryit.Ametaphorstatesthattwo
differententitiesareidenticalinsomerespect:X=Y.Sourcetextandtargettextare
»thesame«.Exactlywhatthis»samness«consistsofis,ofcourse,opentoendless
debate”(Chesterman,1997,s.9)
4
.
27
Niemożnośćścisłegookreśleniatego,naczympolegaidentyczność,czyli
inaczejekwiwalencjawprzekładzie,świadczywedługChestermanaonie-
wielkiejprzydatnościtegoterminudlarozważańprzekładoznawczych.
Memnieprzekładalnościwiążesięzprzeświadczeniemoniemożności
osiągnięciaekwiwalencji.Niecoupraszczając,możnawyjaśnićtowsposób
następujący:jeżeliprzekładdefiniujesięwkategoriachekwiwalencji,
aekwiwalencjajestnieosiągalna,toprzekładjestniemożliwy.Powszechnie
uważasię,żejeślijakieśzjawiskowdanejkulturzeniemawinnejkulturze
odpowiednika,acosięztymwiążenazwy,tojestnieprzetłumaczalne.Nada-
niemuwtłumaczeniuodpowiednika,któryodnosisięwkulturzedocelowej
dojakiegośinnegozjawiskabądźobiektu,uważasięczęstozadziałaniewąt-
pliwelubprowadzącedobłędu.Jednak,jaktwierdziChesterman:
Translationis,afterall,aformoflanguageuse;andfromthispointofview
nothingisuntranslatable:thatiseverythingcanbetranslatedsomehow,tosome
extent,insomeway–evenpunscanbeexplained.Nocommunicationisperfect,so
whyshouldtranslationbe?(Chesterman,1997,s.11)
5
.
KolejnedwamemyanalizowaneprzezChestermanatoprzeciwstawienie
tłumaczeniewolneatłumaczeniedosłowneoraztwierdzeniekażdepisaniejesttłu-
maczeniem.Pierwszyznichjestbardzościślezwiązanyzpojęciemekwiwalencji:
Anadvocacyofliteraltranslationgoeshandinhandwithanadherencetoformal
equivalence,whilefreetranslationtendstoprioritizefunctionalequivalence(orre-
jectsequivalencealtogether).(Chesterman,1997,13)
6
.
4
Jeślipostrzegamytłumaczeniejakoprzenoszenieczegoś,niespodziewamysię,żetocoś
zmieniswojąpostaćpodczasprzenoszenia.Zgodnieztąmetaforą,dwieróżnejednostkisą
wpewnymsensieidentyczneX=Y.Tekstwyjściowyitekstdocelowysą„identyczne”.
Przedmiotemniekończącychsiędyskusjijestoczywiścieto,cosięskładanatę„identycz-
ność”(tłum.E.G.).
5
Przekładjestsposobemużyciajęzykaiztegopunktuwidzenianicniejestnieprzetłuma-
czalne:toznaczy,żewszystkomożnajakośprzetłumaczyć,wjakimśstopniu,wjakiśsposób
–nawetgrysłownemożnawytłumaczyć.Niemaidealnejkomunikacji,dlaczegomiałbynią
byćprzekład?(tłum.E.G.).
6
Argumentynarzecztłumaczeniadosłownegowiążąsięzaprobatądlaekwiwalencjiformal-
nej,natomiastzwolennicytłumaczeniawolnegosązwolennikamiekwiwalencjifunkcjonal-
nej(lubwogólenieuznająekwiwalencjijakotakiej)(tłum.E.G.).
